Święto ustanowiono w 1961 roku z inicjatywy Międzynarodowego Instytutu Teatralnego. Upamiętnia ono inaugurację w Paryżu, 27 marca 1957 roku, Teatru Narodów – festiwalu, podczas którego spotkały się zespoły z obu stron żelaznej kurtyny. Co roku w tym dniu wygłaszane jest orędzie przygotowane przez wybitną osobistość świata sztuki. Pierwsze orędzie w 1962 roku wygłosił Jean Cocteau.
Autorem tegorocznego orędzia jest norweski pisarz, laureat Nagrody Nobla 2023 w dziedzinie literatury, Jon Fosse, który zauważa: Nie przychodzi mi do głowy lepszy sposób łączenia przeciwieństw niż sztuka. Właśnie ona jest przeciwieństwem gwałtownego konfliktu, który, co zbyt często widzimy, znajduje swoje ujście w destrukcyjnych próbach zniszczenia obcego, tego niepowtarzalnie innego, nierzadko poprzez wykorzystanie najbardziej bestialskich odkryć nowej technologii. […] Postanowiłem mówić o sztuce w ogóle, a nie wyłącznie o sztuce teatru, dlatego że w każdej dziedzinie sztuki, w każdej dobrej sztuce, w jej najgłębszej istocie, chodzi o to samo, chodzi o to, żeby to, co niepowtarzalne, osobliwe, stało się uniwersalne. Sztuka łączy niepowtarzalne z uniwersalnym w swoim wyrazie artystycznym. Nie poprzez usuwanie swoistości, tylko poprzez jej uwydatnianie, aby wyraźnie wybrzmiało to, co obce. To proste. Wojna i sztuka to przeciwieństwa. Wojna i pokój to przeciwieństwa. Sztuka to pokój.
Pełna treść przesłanie Jona Fosse’a znajduje się tutaj.
Na zaproszenie Polskiego Ośrodka Międzynarodowego Instytutu Teatralnego, polskie orędzie przygotował reżyser Jakub Skrzywanek, dyrektor artystyczny Teatru Współczesnego w Szczecinie. Odnosząc się do trwającej poza nami granicami wojny artysta mówi: Nie odmawiajmy sobie czasu na marzenia. Zaufajmy, że podobnie jak kiedyś, to one mają moc naprawiania świata, one zmieniają bieg historii i one mogą sprawić, że przyszłość, która nadejdzie, może jeszcze być tą najlepszą i najwspanialszą. Zróbmy to teraz.
Pełna treść przesłania Jakuba Skrzywanka znajduje się tutaj.
