„Wanda” została skomponowana na konkretną okazję – by uczcić Rok Cypriana Kamila Norwida (2021), w 200. rocznicę urodzin poety. Za libretto posłużyło misterium „Wanda: dwa utwory dramatyczne”, oparte na legendzie o początkach Państwa Polskiego i córce Kraka, królowej Lechitów. Jej tragiczny los, który przypieczętował autonomię jej poddanych, od stuleci inspiruje artystów. Pierwsze wydanie utworu datowane jest na rok 1863.
Norwid stworzył swoje poetyckie dzieło z myślą o teatrze dramatycznym. Nie przeszkodziło to jednak Joannie Wnuk-Nazarowej w napisaniu swojej debiutanckiej opery. Dotychczas znana była ona przede wszystkim jako autorka muzyki wykorzystywanej w spektaklach teatralnych. Ma w swym dorobku kompozytorskim także utwory symfoniczne, pieśni, psalmy oraz muzykę kameralną.
To nie pierwszy przypadek gdy postać́ Wandy pojawia się w muzyce klasycznej. Do nawiązujących tematycznie utworów przymierzali się̨ m.in. Kurpiński czy Moniuszko. Ostatecznie, tylko Dvořákowi udało się ukończyć́ i wystawić́ pięcioaktową̨ operę „Vanda”, w Pradze (1876).
Światowa prapremiera „Wandy” Joanny Wnuk-Nazarowej odbyła się 10 września 2021 roku na Dziedzińcu Arkadowym Zamku Królewskiego na Wawelu. Wybór scenerii nie był przypadkowy – prawdopodobnie to właśnie na wzgórzu wawelskim rozegrała się historia opisana w libretcie. Wawel to także miejsce symbolicznego pochówku Norwida.
Przeniesieniu spektaklu na scenę Opery Krakowskiej przyświeca idea włączenia go do stałego repertuaru. Za reżyserię i scenografię odpowiada Waldemar Zawodziński, za choreografię – Janina Niesobska. Kostiumy zaprojektowała Maria Balcerek. Kierownictwo muzyczne powierzono natomiast Michałowi Klauzie.
W tytułowej partii Wandy publiczność będzie mogła usłyszeć Wandę Franek oraz Elżbietę Wróblewską. Obok nich, na scenie pojawią się: Tomasz Konieczny, Szymon Kobyliński i Sebastian Marszałowicz jako Grodny oraz Andrzej Lampert i Pavlo Tolstoy jako Rytyger/Skald.
Premiera odbędzie się 1 kwietnia, kolejne spektakle w tym sezonie zaplanowano natomiast na 2, 4 oraz 5 kwietnia 2023 roku.
