Festiwal Moniuszkowski po raz pierwszy odbył się w lipcu 1962 roku, w dziewięćdziesiątą rocznicę śmierci patrona tego wydarzenia. Pierwsza edycja trwała aż osiem dni. Występowali artyści warszawskiego Teatru Wielkiego, orkiestra i chór pod dyrekcją Władysława Skoraczewskiego, który był pomysłodawcą i jednym z założycieli tego muzycznego święta. Był też pierwszym dyrektorem artystycznym festiwalu, podczas gdy Wacław Kaniewski, drugi z założycieli Festiwalu kierował pracami komitetu organizacyjnego. Skoraczewski został uhonorowany przez Radę Miasta tytułem honorowego obywatela Kudowy-Zdrój w 1962 roku. Podczas 50. Festiwalu Moniuszkowskiego w 2012 roku park muzyczny w tym mieście, stanowiący część Parku Zdrojowego, nazwano Ogrodem Muzycznym im. Druha Harcmistrza Władysława Skoraczewskiego.
W 1963 roku po raz pierwszy pokazano tu operę. „Halka” w reżyserii Zygmunta Bilińskiego została przywieziona z Opery Wrocławskiej. Od tego czasu pokazywano tu wiele przedstawień operowych, w Kudowie gościły nie tylko dzieła Moniuszki, były tu prezentowane także dzieła Gaetana Donizettiego, Władysława Żeleńskiego, Wolfganga Amadeusza Mozarta czy Bedřicha Smetany.
W 1978 roku dyrektorem artystycznym XVII edycji została Maria Fołtyn, wybitna polska śpiewaczka i reżyserka operowa. Stała na czele kudowskiego festiwalu przez 20 lat przeobrażając go w renomowane, międzynarodowe wydarzenie, podczas którego występowali artyści z Europy, ale także Kuby i Japonii. Przyjeżdżali wybitni polscy śpiewacy, m. in.: Bogna Sokorska, Stefania Toczyska, Bernard Ładysz i Wiesław Ochman. Maria Fołtyn zapraszała też znanych piosenkarzy. Danuta Rinn, Irena Santor czy Marek Grechuta, w 1980 roku wzięli udział w koncercie, podczas którego utwory Moniuszki zabrzmiały w „lżejszych” opracowaniach. Od 1999 roku dyrekcję artystyczną objął Sławomir Pietras, dyrektor wielu scen operowych w Polsce. Od 2012 roku pełni tę funkcję Stanisław Rybarczyk, wybitny dyrygent i animator kultury.
Podczas 61. Edycji zaplanowano recitale wokalne, koncerty, a także panele dyskusyjne poświęcone Moniuszce. Odbędzie się spotkanie z prof. Marcinem Gmysem, muzykologiem, redaktorem naczelnym Polskiego Radia Chopin, współautorem operowej książki kucharskiej „Moniuszko w kuchni”, połączone z prezentacją kawy deserowej „Moniuszko”. Zaśpiewają m. in. Szymon Rona, Jadwiga Postrożna, Marcin Bronikowski, Christina Baader i Hanna Zajączkowska. Wystąpi Państwowy Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny.
Odbędzie się tradycyjny Korowód Moniuszkowski w Parku Zdrojowym. W Teatrze Zdrojowym wyświetlony zostanie film „Overture to glory” nakręcony w USA w 1940 roku w reż. Maxa Nossecka, jednym z bohaterów jest Stanisław Moniuszko, grany przez Johna Mylonga. A w Muszli Koncertowej wyświetlane będą telewizyjne reportaże z ubiegłych edycji Międzynarodowych Festiwali Moniuszkowskich w Kudowie-Zdroju.
Na zakończenie w Teatrze pod Blachą wystąpi Kasia Moś i AUKSO Orkiestra Kameralna Miasta Tychy, pod dyrekcją Adama Sztaby. Artyści zaprezentują jazzowe aranżacje utworów patrona festiwalu z płyty „Moniuszko 200.
Organizatorami festiwalu są Moniuszkowskie Towarzystwo Kulturalne w Kudowie-Zdroju oraz Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu – Instytucja Kultury Samorządu Województwa Dolnośląskiego.
Pełen program znajduje się tutaj.
