„Opera o Warszawie. Najlepsze miasto świata” to kompozycja przeznaczona do wykonania na wielkiej scenie przez dużą obsadę wykonawczą z udziałem elektroniki i projekcji audiowizualnych. Prapremiera planowana jest na inaugurację sezonu 2025/26 w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, które będzie jednocześnie rozpoczęciem 67. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej „Warszawska Jesień” w 80. rocznicę rozpoczęcia odbudowy Warszawy.
Libretto opery na motywach głośnej i nagradzanej książki Grzegorza Piątka „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949” (wydanej przez W.A.B. w 2021 roku ) napisał Beniamin Bukowski. Główną bohaterką opery jest Warszawa – stolica zniszczona i odbudowywana, oglądana oczami dwóch kobiet: architektki Biura Odbudowy Stolicy i amerykańskiej dziennikarki. Autor libretta wzorował je na postaciach Heleny Syrkusowej (1900–1982), sekretarz generalnej Naczelnej Rady Odbudowy Warszawy, oraz Anne Louise Strong (1885–1970), urzeczonej komunizmem amerykańskiej reporterki, która obserwowała odwrót nazistów z okupowanej Polski i zdawała relację z początku odbudowy kraju.
Rada projektu, w wyniku zamkniętego konkursu, powierzyła zadanie przygotowania inscenizacji reżyserce Barbarze Wiśniewskiej. To absolwentka reżyserii warszawskiej Akademii Teatralnej, a obecnie jej wykładowczyni. Doświadczenie zdobywała u boku takich artystów, jak Katie Mitchell, Christopher Alden i Ushio Amagatsu. Od 2012 współpracuje z Mariuszem Trelińskim jako asystentka oraz reżyserka wznowień jego spektakli w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej, Palau de les Arts Reina Sofía, Theater an der Wien czy Narodní Divadlo Státní Opera.W ostatnim czasie przygotowała premierę „Trubadura” w Operze na Zamku w Szczecinie, a także inscenizację „Latającego Holendra” na scenie Opery Leśnej w Sopocie podczas I edycji Baltic Opera Festival, przeniesioną w 2024 roku na scenę Opery Bałtyckiej.
Praca nad inscenizacją opery o odbudowie ma dla Barbary Wiśniewskiej wymiar osobisty. Współczesna Warszawa to miasto, które cienką warstwą gruzu i nową zabudową przysypało żywą, pulsującą ranę – mówi reżyserka. Pod spodem płynie lawa, ropa przerobiona z ciał poległych oraz zaginionych w piwnicach, z których nigdy nie udało się uciec, rozstrzelanych i zapomnianych. Codziennie chodzimy po trupach. Zaświadcza o tym ponad 160 tak zwanych tablic Tchorka upamiętniających miejsca walk i męczeństwa. (…) Krzywda i zniszczenie były tak wielkie, że ich siła po niemal 80. latach nadal rezonuje w mieszkańcach. Emanacja tej traumy ma większą siłę, gdy mieszka się tu od urodzenia, żyje w tym mieście od zawsze.
Pod kierunkiem Barbary Wiśniewskiej nad wystawieniem opery pracować będą: Bassem Akiki (dyrygent), Natalia Kitamikado (scenografia), Marcin Cecko (dramaturgia), Emil Wysocki (kostiumy), Maćko Prusak (choreografia), Aleksandr Prowaliński (światło), Bartek Macias (projekcje) i Mateusz Stępniak (charakteryzacja).
Więcej informacji na temat projektu znajduje się na stronie Sinfonii Varsovii.
Barbara Wiśniewska
Debiutem operowym Wiśniewskiej był spektakl „Krakowiacy i Górale” Jana Stefaniego w Operze Wrocławskiej (2017). Ostatnie ważne produkcje, które reżyserowała, to „Die Fledermaus” Johanna Straussa (Alte Münze w Berlinie, 2022, w ramach festiwalu Berlin Opernfest), „Trubadur” Giuseppe Verdiego (Opera na Zamku w Szczecinie, 2023) oraz „Latający Holender” Ryszarda Wagnera pod kierownictwem muzycznym Marka Janowskiego (superprodukcja w Operze Leśnej w Sopocie, 2024, w ramach pierwszej edycji Baltic Opera Festival, obecnie grana jako spektakl repertuarowy Opery Bałtyckiej). „Latający Holender” zostanie pokazany także podczas II edycji Festiwalu.
Pracę w teatrach dramatycznych rozpoczęła spektaklem „Baby Doll”, wygrywając konkurs na debiut w Teatrze Studio w Warszawie (2015), realizując od tego czasu wiele produkcji teatralnych, koncertów, spektakli festiwalowych i czytań performatywnych w teatrach instytucjonalnych w Polsce i za granicą.
