Schubert, Baczyński, Mül­le­r i opowieść o opuszczaniu przestrzeni. Polska premiera spektaklu „Zimowa podróż”

„Eine Win­ter­re­ise / Zi­mo­wa Po­dróż. Schu­bert/Mül­ler/Ba­czyń­ski” to wie­lo­po­zio­mo­wy pro­jekt w 24 ob­ra­zach, w któ­rym mu­zy­ka Fran­za Schu­ber­ta i wier­sze Wil­hel­ma Mül­le­ra prze­pla­ta się z po­ezją Krzysz­to­fa Ka­mi­la Ba­czyń­skie­go. W zamierzeniu twórców ma być to sa­mot­na po­dróż w naj­mrocz­niej­sze ot­chła­nie ludzkiej duszy i po­goń za świa­tłem, któ­re zmie­nia się w osta­tecz­ną ciemność.

Jak czytamy na stronie festiwalu: Nasz spek­takl to opo­wieść o opusz­cza­niu prze­strze­ni i prze­cho­dze­niu do in­ne­go wy­mia­ru, czy to z po­wo­du zmę­cze­nia, snu, wspo­mnień, lę­ków, czy śmier­ci. Ale na­wet z naj­gor­sze­go kosz­ma­ru na­stę­puje prze­bu­dze­nie, wte­dy do­ce­nia­my uczu­cie ulgi. Prze­bu­dzić mo­że­my się też z pięk­ne­go snu, wów­czas mu­si­my zmie­rzyć się z rze­czy­wi­sto­ścią. Oni­ryzm po­ezji Ba­czyń­skie­go współ­gra z du­ali­zmem prze­strzen­nym kom­po­zy­cji Schuber­ta i ko­re­spon­du­je z mu­zycz­ną grą na gra­ni­cy jawy i snu w utwo­rach Mül­le­ra z cy­klu „Win­ter­re­ise”.

Franz Schu­bert i Wil­helm Mül­ler byli na­zna­cze­ni cho­ro­bą. Krzysz­tof Ka­mil Ba­czyń­ski, pol­ski po­eta wy­cień­czo­ny woj­ną zginął w Po­wsta­niu War­szaw­skim w 1944 roku w wie­ku 23 lat. W ich ży­cio­ry­sach prze­pla­ta­ją się opre­syj­ne cza­sy i emo­cjo­nal­ne cier­pie­nie.

Twór­czość Krzysz­to­fa Ka­mi­la Ba­czyń­skie­go jest nie­mal cał­ko­wi­cie nie­zna­na w świe­cie nie­miec­ko­ję­zycz­nym. Z oka­zji 80. rocz­ni­cy jego śmier­ci i 80. rocz­ni­cy wy­bu­chu Po­wsta­nia War­szaw­skie­go twórcy spektaklu chcą to zmienić i poprzez spek­takl za­chę­cić do przygotowania prze­kła­dów jego wiel­kich dzieł na język niemiecki.

Gdzie jest słoń­ce, gdzie jest świa­tło, gdzie jest cie­pło, gdzie jest ży­cie, kie­dy na­stę­pu­je prze­bu­dze­nie? Na te pytania tro­je mło­dych lu­dzi nie znaj­du­je od­po­wie­dzi. Po­grą­że­ni w me­lan­cho­lii i oto­cze­ni my­śla­mi o śmier­ci, któ­ra nie­ustan­nie im to­wa­rzy­szy, są jed­no­cze­śnie oświe­tle­ni pro­mie­niem na­dziei.

W spek­ta­klu „Win­ter­re­ise” Śpie­wak jest oso­bą ano­ni­mo­wą i po­sta­cią me­ta­fo­rycz­ną, któ­ra mie­rzy się z teraźniej­szo­ścią, jed­no­cze­śnie pró­bu­jąc przed nią uciec. Tan­cerz jest jego al­ter ego, jak również part­ne­rem spa­rin­go­wym – odgry­wa rolę Boga i Dia­bła, mi­ło­ści i śmier­ci. Obaj bohaterzy pró­bu­ją opi­sać i zro­zu­mieć sens te­raź­niej­szo­ści, wraz ze wszyst­ki­mi jej ka­ta­stro­fa­mi, wy­nisz­cze­niem pla­ne­ty, woj­na­mi, mi­gra­cja­mi, cha­osem i gło­dem.

Twórcami spektaklu są Łu­kasz Ko­niecz­ny (reżyseria, kon­cep­cja, in­sce­ni­za­cja, wy­bór tek­stów i tłu­ma­cze­nie), Bo­ris Ran­dzio (cho­re­ogra­fia, in­sce­ni­za­cja, i ta­niec) oraz Ni­ko­laus Re­xroth (fortepian). Trailer i materiały video będą dziełem Piotra Opawskiego. Po­mysł i in­spi­ra­cja dla Ba­czyń­ski Po­etry Mis­sion wyszedł od Mi­cha­ela Sturma, niemieckiego reżysera, który w Polsce przygotował premiery „Śpiewaków norymberskich” w Teatrze Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu oraz „Fidelia” w Operze Bałtyckiej Gdańsku oraz Małgorzaty Oleszkiewicz.

Spektakl jest wydarzeniem interdyscyplinarnym, bazującym na cyklu pieśni Franza Schuberta „Winterreise” op. 89 z towarzyszącą poezją Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Całość trwa około półtorej godziny (bez przerwy), pieśni wykonywane są w oryginale po niemiecku z polskimi napisami. Premiera odbyła się 28 listopada 2023 roku podczas „Into the Open – Mu­sic Fe­sti­val” w Kühl­haus w Ber­linie.

Polska premiera odbędzie się 1 września 2024 roku na scenie Fabryki Sztuki w Łodzi przy ul. Tymienieckiego 11 o godz. 19.00. Zakup biletów jest dostępny przez por­tal kic­ket.com lub w biu­rze fe­sti­wa­lowym. Po wy­da­rze­niu odbędzie się roz­mo­wa z twór­ca­mi, którą poprowadzi Mał­go­rza­ta Ja­błoń­ska.

INFORMACJE O TWÓRCACH

Łu­kasz Ko­niecz­ny (bas). Po­sia­da w swo­im re­per­tu­arze ponad 50 ról ope­ro­wych. Występuje rów­nie­ż z re­per­tu­arem kon­cer­to­wym. W la­tach 2011-2019 był so­li­stą Ope­ry Reń­skiej w Düs­sel­dor­fie. Wystąpił w roli Po­li­fe­ma w sce­nicz­nym pra­wy­ko­na­niu ope­ry „Acis i Ga­la­tea” Hän­dla pod­czas Mie­̨dzy­na­ro­do­we­go Fe­sti­wa­lu Hän­dlow­skie­go w Hal­le w 2013 roku. Wykonał także par­tię ba­so­wą w „Les No­ces” Igora Stra­wi­ńskie­go na fe­sti­wa­lu Kla­vier­fe­sti­val Ruhr (2013) oraz „Pol­skim Re­qu­iem” Krzysz­to­fa Pen­de­rec­kie­go pod­czas Fe­sti­wa­lu Mu­zy­ki Pol­skiej w Kra­ko­wie (2014). W roku 2015 zade­biu­tował w roli Roc­ca w „Fi­de­liu” Ludwiga van Beetho­ve­na w Ma­in­fran­ken-The­ater w Würz­bur­gu. W Pol­sce wy­stą­pił m.in.: w roli Dr Beh­ren­sa w pra­wy­ko­na­niu ope­ry „Cza­ro­dziej­ska góra” Paw­ła My­kie­ty­na w re­ży­se­rii An­drze­ja Chy­ry na za­mó­wie­nie Fe­sti­wa­lu Mal­ta 2015 w Po­zna­niu. W 2017 roku za­de­biu­to­wał na de­skach mo­na­chij­skiej Bay­eri­sche Sta­at­so­per jako Ba­ro­ne Do­uphol w „Tra­viacie” Giuseppe Ver­die­go w ob­sa­dzie ra­zem z m. in.: Pláci­do Do­min­go i Dia­ną Dam­rau. Na sce­nie drez­deń­skiej Sem­pe­ro­per w se­zo­nie 2017/18 kreował Crespela w „Opo­wie­ściach Hof­f­man­na” Jacquesa Offenbacha oraz Lo­do­vi­ca w „Otel­lu” Giuseppe Ver­die­go. Wy­stą­pił w świa­to­wej pre­mie­rze ope­ry Alka No­wa­ka „Ahat ili – Sio­stra bo­gów” do li­bret­ta Olgi To­kar­czuk w ra­mach fe­sti­wa­lu Sa­crum Pro­fa­num 2018, za­re­je­stro­wa­ne pod­czas spek­ta­klu na­gra­nie otrzy­ma­ło na­gro­dę Fry­de­ry­ka 2021. W ko­lej­nym se­zo­nie śpie­wak za­de­biu­to­wał w roli Faf­ne­ra w „Zyg­fry­dzie” Ryszarda Wa­gne­ra w Ope­rze Reń­skiej w Düssel­dor­fie.
W ostatnich sezonach Łu­kasz Ko­niecz­ny wy­stę­po­wał m.in. jako Sa­ra­stro w „Cza­ro­dziej­skim flecie” w hi­sto­rycz­nym Te­atrze Go­ethe­go w Bad Lauch­städt, Roc­co w „Fi­de­liu” w Ope­rze Bał­tyc­kiej, Col­li­ne w „Cy­ga­ne­rii” Puc­ci­nie­go w Te­atrze Wiel­kim – Ope­rze Na­ro­do­wej, a tak­że jako Faf­ner w „Zygfrydzie” Ope­rze Reń­skiej w Düs­sel­dor­fie, w „Zło­cie Renu” i „Zygfrydzie” pod­czas Dni Wa­gne­row­skich w Bu­da­pesz­cie pod ba­tu­tą Ádáma Fi­sche­ra oraz w pre­mie­rze „Zło­ta Renu” w Espla­na­de Con­cert Hall w Sin­ga­pu­rze, a także jako Eremita w „Wolnym strzelcu” w ra­mach Eu­ti­ner Fe­st­spie­le 2024.
Do osią­gnięć śpie­wa­ka na­le­żą rów­nież na­gra­nia pły­to­we, m.in. „Pier­ścień Ni­be­lun­ga” (jako Faf­ner oraz Hun­ding) wraz z or­kie­strą Du­is­bur­ger Phil­har­mo­ni­ker pod kie­row­nic­twem Axe­la Ko­be­ra, czy „Po­wrót Syna Mar­no­traw­ne­go” Fe­lik­sa No­wo­wiej­skie­go (par­tia Ojca) z or­kie­strą Fil­har­mo­nii War­miń­sko – Ma­zur­skiej pod kie­row­nic­twem Pio­tra Suł­kow­skie­go, któ­re to na­gra­nie zo­sta­ło no­mi­no­wa­ne do na­gro­dy Fry­de­ry­ka 2022.

Boris Randzio (taniec). Urodził się w 1981 roku w Salzburgu. Uczył się w Akademii Tańca w Berlinie, prywatne lekcje aktorstwa pobierał u Adolfo Assora. Dyplom z tańca scenicznego otrzymał w Wyższej Szkole Zawodowej w Heidelbergu i Mannheim. Jako tancerz występował na scenach Deutsche Oper w Berlinie, w Aix-en-Provence, w Chemnitz, Klagenfurcie, Brunszwiku, Hanowerze, Düsseldorfi, Duisburgu, Paryżu, Barcelonie, Madrycie Amsterdamie, Tel-Awiwie, Edynburgu, Monachium, Genewie i Hadze. Współpracował z takimi choreografami jak m. in.: Mats Ek, William Forsythe, Martin Schläpfer, Lightfoot/Leon, Nathalia Horecna, Regina van Berkel, Uwe Scholz, Yuri Vamosch, Torsten Handel i Amanda Miller. Od 2005 roku przygotowuje własne choreografie (m. in. w Chemnitz, Hanowerze, Villach, Berlinie, Klagenfurcie, Duisburgu i Ausburgu oraz na festiwalu Interdans w Belgii. Występuje tez jako aktor. Jak czytamy w jego biogramie: Chcę uczynić ten świat lepszym miejscem i pomóc ludziom lepiej się rozumieć.

Nikolaus Rexroth (fortepian). Urodzony we Frankfurcie nad Menem w 1991 roku, studiował grę na fortepianie w Musikhochschule „Hanns Eisler”, a także na Universität der Künste w Berlinie, jak również muzykologię na LMU w Monachium. Oprócz aktywnej działalności fortepianowej jako solista i kameralista na renomowanych festiwalach i w salach koncertowych, Nikolaus Rexroth zawsze poświęcał się pieśniom, szczególnie cyklom pieśni Ludwiga von Beethovena, Roberta Schumanna i Franza Schuberta. Jest dyrektorem artystycznym festiwalu „Camera Obscura: Berlin × Tbilisi” w Gruzji oraz „Be@thoven Festival in Yekaterinburg”. Od 2014 roku pracuje w berlińskiej firmie kulturalnej RCCR Projects, gdzie odpowiada za serię cyfrowych formatów koncertowych, które osiągnęły ponad 10 milionów wyświetleń na całym świecie w latach 2020–2021 i zdobyły wiele międzynarodowych nagród. Od 2022 roku Nikolaus pracuje również w obszarze „Planning Program Development” w Karsten Witt Musik Management GmbH / CLSX.de i jest udziałowcem konferencji Classical:NEXT. Jest dyrektorem artystycznym festiwalu „Into the Open – Mu­sic Fe­sti­val” w Kühl­haus w Ber­linie.