REKLAMA

Franco Beval – zapomniany polski tenor bohaterski

Prawdopodobnie w 1904 roku, równo 120 lat temu, na Śląsku urodził się Tadeusz Franciszek Bawół, światowej sławy tenor bohaterski znany pod pseudonimem artystycznym Franco Beval. Występował m. in. na scenie Teatro alla Scala w Mediolanie czy Royal Opera House – Covent Garden w Londynie. Dziś jest artystą niemal zupełnie zapomnianym.

Niestety bardzo niewiele wiemy o pochodzeniu tego wspaniałego tenora bohaterskiego, który w archiwach teatrów figuruje jako Franco Beval. Tak naprawdę nazywał się Tadeusz Franciszek Bawół i urodził się w 1904 roku w Siemianowicach Śląskich lub w 1908 roku w Sosnowcu (dzienna data urodzin artysty także nie jest znana). Początkowo Tadeusz Franciszek Bawół był zatrudniony w charakterze zecera w warsztatach kolejowych w Katowicach. W czasie wolnym udzielał się w Chórze „Chopin” w Siemianowicach Śląskich.

Pierwsze lekcje śpiewu pobierał u profesor Ewy Mogdesjanc-Horbaczewskiej w Instytucie Muzycznym w Katowicach. Wkrótce udał się na przesłuchanie do Warszawy do ówczesnej dyrektorki Opery Warszawskiej Janiny Korolewicz-Waydowej, która zachwycona głosem adepta sztuki wokalnej zaczęła udzielać mu lekcji śpiewu i zasugerowała mu przyjęcie pseudonimu artystycznego Franco Beval. W tym czasie młody tenor kształcił się także u Adama Dołżyckiego, pierwszego dyrygenta opery warszawskiej.

Franco Beval jako Jontek © Narodowe Archiwum Cyfrowe
Franco Beval jako Jontek © Narodowe Archiwum Cyfrowe

Franco Beval zadebiutował na deskach Opery Warszawskiej w 1935 roku rolą Jontka w „Halce” Stanisława Moniuszki (partię tę wykonywał także podczas tysięcznego przedstawienia tego dzieła w Warszawie). W kolejnych dwóch sezonach rozszerzył swój repertuar o takie partie, jak Manrico w „Trubadurze” i Radames w „Aidzie” Giuseppe Verdiego, Canio w „Pajacach” Ruggiera Leoncavalla, Eryk w „Holendrze tułaczu” Ryszarda Wagnera, a także Kirkor w „Goplanie” Władysława Żeleńskiego.

Franco Beval © Narodowe Archiwum Cyfrowe, Foto Forbert, Warszawa
Franco Beval © Narodowe Archiwum Cyfrowe, Foto Forbert, Warszawa

W 1937 roku wyjechał do Mediolanu, gdzie doskonalił swoją technikę u Eduarda Grabina. Dwa lata później, w 1939 roku zadebiutował we Włoszech partią Edgarda w „Łucji z Lammermoor” Gaetano Donizettiego.

W 1940 roku rozpoczęła się jego kariera w słynnym Teatro alla Scala w Mediolanie. Zaśpiewał tam tytułową rolę w „Andrea Chénier” Umberta Giordana oraz rolę Turiddu w „Rycerskości wieśniaczej” Pietra Mascagniego pod batutą samego kompozytora w 50. rocznicę prapremiery tej opery. W kolejnych sezonach powracał na scenę tego teatru m. in. jako Apollo w „Dafne” Richarda Straussa czy też Kawaler des Grieux w „Manon Lescaut” Giacoma Pucciniego.

Podczas włoskiego okresu kariery występował na zaproszenie m. in. Teatro Petruzzelli w Bari, Teatro Regio w Parmie, Teatro La Fenice w Wenecji. W Teatro dell’Opera w Rzymie kreował rolę Arnolda w „Wilhelmie Tellu” Gioachina Rossiniego, tytułowego Ernaniego i Don Carlosa w operach Giuseppe Verdiego.

„Wilhelm Tell” w Operze w Rzymie w 1941 roku. Od lewej: Giuilo Neri, (Walter Furst), Gino Bechi (Tell), Franco Beval (Arnoldo), Gabriella Gatti (Matylda), Tullio Serafin (dyrygent), Palmira Vitali Marini (Jadwiga), Pia Covezzi (Jemmy), Giuseppe Taddei (Leutoldo) i Ernesto Dominici (Gessler) © archiwum Teatro dell'Opera di Roma
„Wilhelm Tell” w Operze w Rzymie w 1941 roku. Od lewej: Giuilo Neri, (Walter Furst), Gino Bechi (Tell), Franco Beval (Arnoldo), Gabriella Gatti (Matylda), Tullio Serafin (dyrygent), Palmira Vitali Marini (Jadwiga), Pia Covezzi (Jemmy), Giuseppe Taddei (Leutoldo) i Ernesto Dominici (Gessler) © archiwum Teatro dell’Opera di Roma

Po zakończeniu II Wojny Światowej, w 1948 roku zadebiutował w Royal Opera House – Covent Garden w Londynie partią Radamesa w „Aidzie” Giuseppe Verdiego. Następnie występował we Francji, Szwajcarii, Hiszpanii i Stanach Zjednoczonych.

Franco Beval jako Radames w „Aidzie” i Manrico w „Trubadurze” © @Foto Crimella
Franco Beval jako Radames w „Aidzie” i Manrico w „Trubadurze” © @Foto Crimella

Jego repertuar obejmował także takie partie, jak Pollione w „Normie” Vincenza Belliniego, Don Alvaro w „Mocy przeznaczenia” Giuseppe Verdiego, Kalaf w „Turandot” Giacoma Pucciniego, Don José w „Carmen” Georgesa Bizeta i tytułowy Lohengrin w operze Ryszarda Wagnera.

Zmarł prawdopodobnie 20 października 1962 roku w Kopenhadze w wieku 58 lat. Obecnie jest artystą niemal zupełnie zapomnianym. Aby poznać dokładniej biografię Franca Bevala, serdecznie polecam lekturze artykuł Adama Czopka na jego blogu „Okolice Opery”.

Franco Beval jako Arnold w „Wilhelmie Tellu” Rossiniego i Kawaler des Grieux w „Manon Lescaut Pucciniego © archiwum Opery Rzymskiej i mediolańskiej La Scali
Franco Beval jako Arnold w „Wilhelmie Tellu” Rossiniego i Kawaler des Grieux w „Manon Lescaut Pucciniego © archiwum Opery Rzymskiej i mediolańskiej La Scali
reklamaspot_img
reklamaspot_img
reklamaspot_img
reklamaspot_img

Również popularne