Napisana w 1946 roku opera, stanowi w twórczości Benjamina Brittena (1913-1976) zwrot ku formie o intymnym i kameralnym charakterze. Niewielka obsada, zarówno wokalna, jak i instrumentalna, ukazuje geniusz twórcy w zakresie kształtowania brzmienia zespołu. Poszczególne arie są niezwykle sugestywne, ale i zróżnicowane. Przejmująca delikatność współbrzmień w scenach nocnych jest przeciwstawiona sile ekspresji fragmentów mocniej nacechowanych emocjonalnie.
Tematem opery jest na wpół legendarna historia Lukrecji, której piękno i wierność zostały zbrukane przez niegodny czyn Sekstusa z etruskiego rodu Tarkwiniuszy. Antyczna opowieść o miłości, honorze i zdradzie daje asumpt do psychologicznego spojrzenia na akt przemocy i los ofiary. Pokazuje nierówność w relacji mężczyzny i kobiety, ich różne postawy wobec świata. W dramacie Lukrecji, w sposób symboliczny, odbija się także sytuacja ówczesnego Rzymu, niszczejącego pod panowaniem etruskiej dynastii. Dodatkowo, w dziele Brittena podjęta zostaje próba wpisania tej historii w chrześcijański kontekst. Wielowymiarowość dzieła daje pole do popisu dla interpretatorów – zarówno realizatorów, jak i wykonawców, spośród których nie tylko każdy śpiewak, ale i każdy instrumentalista jest solistą.
O swojej inscenizacji Kamila Siwińska, reżyserka spektaklu, mówi: Dzieło Brittena jest piękne, dobre i mądre, ale zawsze warto się zastanowić, jak to rezonuje ze współczesnością i jak nas dziś dotyka. Co dziś może ono wnieść do naszego życia? Myślę, że w momencie, kiedy wciąż toczy się i powraca dyskusja na temat przemocy wobec kobiet, ale także przemocy w różnych środowiskach: w szkolnictwie, w tym w artystycznym, w pracy, w instytucjach kultury, to przedstawienie może być głosem w tej dyskusji.
Premiera „Gwałtu na Lukrecji”, w czerwcu 2021 roku, otrzymała znakomite recenzje. …najlepsze przedstawienie muzyczne, jakie do tej pory słyszałem w Polskiej Operze Królewskiej – napisał po premierze Aleksander Laskowski w „Opera Magazine”. Jacek Marczyński podkreślał w „Ruchu Muzycznym”, że …spektakl ma uniwersalną i współczesną wymowę. Wiesław Kowalski w „Teatrze dla Wszystkich” stwierdził, że: …to jak dotąd najciekawiej zrealizowany spektakl w tym urokliwym miejscu Parku Łazienkowskiego.
Kierownictwo muzyczne sprawować będzie Lilianna Krych. Wystąpią m.in.: Anna Radziejewska i Dorota Lachowicz w roli Lukrecji, Paweł Michalczuk i Witold Żołądkiewicz w partii Juniusa, Piotr Halicki, Szymon Mechliński i Grzegorz Żołyniak jako Tarwiniusz oraz Slawomir Jurczak i Remigiusz Łukomski jako Collatinus. Zobaczymy także: Sylwestra Smulczyńskiego i Rafała Żurka (w partii Chóru Męskiego), Aleksandrę Klimczak i Joannę Talarkiewicz (w partii Chóru Żeńskiego). Malgorzata Bartkowska i Katarzyna Krzyżanowska kreować będą Biankę, a Iwona Handzlik i Maria Złotek Lucię.
