Henryk Czyż przez lata kierował między innymi Filharmonią Łódzką, Operą w Warszawie i Filharmonią Krakowską. Prowadził także klasę dyrygentury w Krakowie oraz Warszawie. W latach 60. blisko współpracował z Krzysztofem Pendereckim, dyrygując prawykonaniami „Pasji”, „Dies irae” i „Diabłów z Loudun”. Zdobył sławę przede wszystkim jako dyrygent, ale był obdarzony wieloma różnorodnymi talentami. Szczególnie zasłużył się na polu polskiej muzyki współczesnej, której poświęcił bodaj większość swojej zawodowej aktywności.
„Kynolog w rozterce” to napisana w 1965 roku opera komiczna w 1 akcie, do tekstu Sławomira Mrożka. Trzykrotnie została wystawiona na polskich scenach. Prapremiera odbyła się w Krakowie w 1967 roku, śpiewali: m. in. Jadwiga Romańska i Teresa Wessylu (Przyjaciółka ptaków), Kazimierz Myrlak i Stefan Starzyk (Nieznajomy) oraz Wincenty Głodek i Adam Szybowski (Kynolog), dyrygował kompozytor, reżyserowała Zofia Więcłałówna, reżyserię stworzyła Krystyna Zachwatowicz.
Wśród nielicznych produkcji warto przypomnieć także dwie inne realizacje: z Delfiną Ambroziak i Sylwią Maszewską, Andrzejem Kostrzewskim i Wojciechem Krzysztyniakiem, Wiesławem Pietrzakiem i Jerzy Wolniakiem (Łódź, 1989, w reżyserii Bogusława Danielewskiego) oraz Grażyną Ciopińską i Teresą Krajewską, Ryszardem Cieślą i Andrzejem Zagdańskim oraz Emilianem Kamińskim, Jackiem Parolem i Krzysztofem Szmytem (Warszawa 1993 rok, reżyseria Jarosław Kilian).
Ale pierwszym wykonaniem utworu była rejestracja radiowa z udziałem Haliny Słonickiej, Andrzeja Hiolskiego i Kazimierza Pustelaka, z Kazimierzem Rudzkim jako Narratorem, dokonana w 1966 roku, pod dyrekcją kompozytora.
Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie postanowiła przypomnieć to wybitne dzieło z okazji jubileuszu 100. urodzin Henryka Czyża i 10. rocznicy śmierci Sławomira Mrożka. Zaśpiewają: Małgorzata Trojanowska, Damian Wilma, Mateusz Zajdel i Pawel Michalczuk, narratorem będzie Marcin Przybylski. Wykonanie wyreżyseruje Jarosław Kilian, a zadyryguje nim Michał Klauza.
Wydarzenie odbędzie się 4 czerwca 2023 roku o godz. 18.00 w Studiu Koncertowym Polskiego Radia im. Witolda Lutosławskiego. Bilety dostępne są tutaj.
