Podczas każdej edycji Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena przypominane są mniej znane lub często zupełnie zapomniane dzieła operowe. Pod dyrekcją Łukasza Borowicza zabrzmiały dzieła: Luigiego Cherubiniego („Lodoïska” i „Faniska”), Georgesa Bizeta („Djamileh”), Gaetana Donizettiego („Maria Padilla”), Italo Montemezziego („Miłość trzech królów”) czy Christopha Willibalda Glucka („Ifigenia na Taurydzie”). W ubiegłym roku był to „Don Giovanni” Giuseppe Gazzanigi.
„Sokrates” to utwór na głos i fortepian (lub małą orkiestrę) napisany przez francuskiego pianistę i kompozytora Erika Satie, znanego przede wszystkim z upajających utworów solowych na fortepian: „Gymnopédies” i „Gnossiennes”. „Sokrates” to symfoniczny dramat w trzech częściach, są to „Portret Sokratesa”, „Brzegi Ilissusa” i „Śmierć Sokratesa”. Libretto składa się z fragmentów dialogów Platona („Sympozjon”, Fajdros” i „Fedon”), wszystkie wybrane teksty odnoszą się do Sokratesa.
© Muzea Watykańskie, domena publiczna, Wikimedia Commons
Utwór został zamówiony przez księżną Edmond de Polignac w październiku 1916 roku, która zażyczyła sobie, że w kompozycji mają wystąpić tylko kobiety. Po raz pierwszy dzieło zaprezentowano prywatnie w salonach księżnej w kwietniu 1918 roku, z kompozytorem przy fortepianie, francuska mezzosopranistka Jane Bathori wykonała wszystkie partie wokalne.
Utwór jest niezwykle oryginalny i różni się od form muzycznych z epoki, właściwie nie ma tu arii, śpiew to bardziej recytatyw. Każdy mówca w poszczególnych sekcjach ma być reprezentowany przez innego śpiewaka (Alcybiades, Sokrates, Fajdros i Fedon), zgodnie ze wskazaniem Satie. Istnieje kilka wersji tego utworu, wersja orkiestrowa została wydrukowana dopiero kilkadziesiąt lat po śmierci kompozytora.
„Alexandre bis” ( „Dwa razy Aleksander”) to surrealistyczna opera komiczna w jednym akcie, skomponowana przez Bohuslava Martinů w 1937 roku do libretta napisanego w języku francuskim przez André Wurmsera. Dzieło było przeznaczone do wykonania na Wystawie Światowej w Paryżu w 1937 roku, jednak splot niefortunnych okoliczności uniemożliwił jego prezentację za życia kompozytora. Prawykonanie odbyło się w Nationaltheater Mannheim 18 lutego 1964 roku pod dyrekcją Georga Caldera.
Opera nosi podtytuł „Tragedia człowieka, który obciął brodę”, a akcja surrealistycznego libretta rozgrywa się w Paryżu około 1900 roku. Martinů poprosił Wurmsera o postać śpiewającego kota, skończyło się jednak na śpiewającym portrecie, który pełni tu też rolę narratora.
3 kwietnia w Sali Koncertowej Filharmonii Narodowej wystąpią Natalia Rubiś, Dominika Stefańska, Eric Huchet, Adrian Janus i Jan Kubas, przy fortepianie zasiądzie Tomasz Sośniak. Orkiestrą Filharmonii Poznańskiej zadyryguje Łukasz Borowicz.
