Poetycka i baśniowa opera opowiada historię niebiańskiej Cesarzowej, która nie może mieć dzieci. Udaje się na ziemię, aby kupić „cień” od śmiertelnej kobiety, Żony Baraka, wtedy będzie mogła zostać matką. Libretto pełne wieloznacznych symboli napisał Hugon Hofmannsthal, który dotyka w nim problemów człowieczego losu i tęsknoty za macierzyństwem.
W prapremierze w 1919 roku w Operze Wiedeńskiej wystąpiły tak wielkie gwiazdy jak Maria Jeritza i Lotte Lehmann. Ze względu na wyjątkowe trudności w skompletowaniu obsady dzieło dość rzadko pojawia się na scenach, choć uchodzi za jedną z najpiękniejszych partytur skomponowanych przez Ryszarda Straussa. Partię Cesarza wykonywał niedawno w Operze Norymberskiej Tadeusz Szlenkier i zebrał znakomite recenzje. W Polsce „Kobietę bez cienia” pokazano tylko raz, w Operze Wrocławskiej w 2009 roku, spektaklem w reżyserii Hansa-Petera Lehmana dyrygowała Ewa Michnik.
Mariusz Treliński to uznany reżyser operowy. Światową sensacją była jego inscenizacja „Madame Butterfly” w 1999 roku zrealizowana ze scenografem Borisem Kudličką, który przez ponad dwadzieścia lat był jego głównym współpracownikiem. Spektakl zaprezentowany w Waszyngtonie, Petersburgu, Walencji i Tel Awiwie rozpoczął światową karierę reżysera. W Warszawie przygotował kilkanaście inscenizacji operowych, m. in. „Króla Rogera” Karola Szymanowskiego, „Otella” i „Traviatę” Giuseppe Verdiego, „Oniegina”, „Damę pikową” i „Jolantę” Piotra Czajkowskiego, „Cyganerię”, „Turandot” i „Manon Lescaut” Giacomo Pucciniego, „Latającego Holendra” i „Tristana i Izoldę” Ryszarda Wagnera, „Powder Her Face” Thomasa Adèsa i „Umarłe miasto” Ericha Korngolda.
Otrzymał wiele nagród i wyróżnień. W 2001 został laureatem Nagrody im. Karola Szymanowskiego za reżyserię „Króla Rogera”, otrzymał też Paszport „Polityki” za nowoczesne, inteligentne, trafiające do współczesnego widza realizacje oper. Dwukrotnie nominowany do prestiżowej International Opera Award w kategorii „najlepszy reżyser operowy”, otrzymał tego operowego Oscara w 2018 roku.
Wiele jego realizacji powstaje w koprodukcji z najważniejszymi teatrami operowymi na świecie. Tak jest np. w przypadku jego ostatniej realizacji, „Mocy przeznaczenia”, która powstała w koprodukcji z Metropolitan Opera (Treliński pracował tam już kilkukrotnie) i zostanie tam pokazana w lutym 2024 roku. Spektakl będzie transmitowany w cyklu „The Met: Live in HD” 9 marca 2024 roku w warszawskim Teatrze Studio.
W obsadzie twórców „Kobiety bez cienia” w Lyonie znaleźli się zaproszeni przez Trelińskiego Polacy: Marek Adamski (kostiumy), Marc Heinz (światła), Jacek Przybyłowicz (choreografia), Bartek Macias (projekcje video) oraz Marcin Cecko (dramaturg). Jest to pierwsza od czasów „Madame Butterfly” z 1999 roku realizacja Mariusza Trelińskiego bez udziału jego wieloletniego scenografa Borisa Kudlički. Kudlička postanowił jakiś czas temu odejść od scenografii teatralnej i zająć się architekturą oraz projektowaniem wnętrz. W Lyonie za scenografię odpowiedzialny jest Fabien Lédé. Spektakl nie jest koprodukcją z innym teatrem operowym, a własną realizacją Opéra National de Lyon.
W partii Cesarzowej wystąpi Sara Jakubiak, amerykańska sopranistka polsko-niemieckiego pochodzenia. W Cesarza wcieli się Vincent Wolfsteiner, Żoną Baraka będzie Ambur Braid, o której pisaliśmy przy okazji „Syberii” Umberto Giordano w Bregencji, Mamką Lindsay Ammann. Baraka, jedyną postać w operze, która ma nadane imię, kreować będzie Josef Wagner.
Polski baryton Paweł Trojak, obecnie uczestnik Lyon Opéra Studio zaśpiewa Jednookiego, jednego z trzech braci Baraka, pozostałymi będą Pete Thanapat (Jednoręki) i Robert Lewis (Garbus). W partii Sokoła wystąpi także polska aktorka Natalia Bielecka. Orkiestrę poprowadzi słynny włoski dyrygent, dyrektor muzyczny opery w Lyonie, Daniele Rustioni.
Kolejne spektakle: 20, 22, 25 i 31 października 2023 roku.
