REKLAMA

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Ryszardowi Perytowi przy Rynku Nowego Miasta w Warszawie

5 grudnia 2023 roku na fasadzie kamienicy przy Rynku Nowego Miasta 6/8/10 w Warszawie została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona Ryszardowi Perytowi – współtwórcy i pierwszemu dyrektorowi Polskiej Opery Królewskiej. Znakomity reżyser, wykładowca i aktor mieszkał i tworzył w tym domu w latach 2000-2019. Tablica powstała dzięki staraniom rodziny oraz Polskiej Opery Królewskiej.

Ryszard Peryt (1947 – 2019) był reżyserem, aktorem, profesorem sztuk teatralnych, twórcą inscenizacji oper barokowych, klasycznych i dziewiętnastowiecznych oraz polskich prawykonań oper dwudziestowiecznych. Jako jedyny na świecie zrealizował wszystkie dzieła sceniczne autorstwa Wolfganga Amadeusza Mozarta; inscenizował również utwory oratoryjne.

Pełnił funkcję dyrektora artystycznego Sceny Operowej Teatru Narodowego w Warszawie (1996–1997) oraz Polskiej Opery Królewskiej (2017−2019). Był oblatem Zgromadzenia Redemptorystów (2011−2019).

Studiował chemię na Uniwersytecie Warszawskim. Ukończył Państwową Wyższą Szkołę Teatralną im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie na Wydziale Aktorskim (1970) i Reżyserskim (1979). Wpływ na kształtowanie jego osobowości artystycznej miał Teatr Laboratorium Jerzego Grotowskiego.

Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Ryszardowi Perytowi przy rynku Nowego Miasta w Warszawie © Polska Opera Królewska
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Ryszardowi Perytowi przy rynku Nowego Miasta w Warszawie © Polska Opera Królewska

Na scenie operowej debiutował podczas studiów reżyserskich w 1977 roku przygotowując (na inaugurację działalności Teatru Muzycznego w Słupsku) inscenizacje oper Wolfganga Amadeusza Mozarta: „Dyrektora teatru”, „Bastiena i Bastienne” i „Così fan tutte”. Spektaklem dyplomowym była „Katia Kabanova” Leoša Janáčka w Operze Wrocławskiej w 1978 roku.

W latach 1979–1989 związał się z Teatrem Wielkim im. Stanisława Moniuszki w Poznaniu. Wystawił m.in. „Widma” Stanisława Moniuszki w Teatrze Muzycznym im. Danuty Baduszkowej w Gdyni, „Lo sposo deluso” Wolfganga Amadeusza Mozarta (światowa prapremiera), „Cyrulika sewilskiego” Gioachino Rossiniego i „Mefistofelesa” Arrigo Boito w Teatrze Wielkim w Łodzi, „Nabucco” Giuseppe Verdiego w Operze Bałtyckiej i Operze Nova w Bydgoszczy, „Mazepę” Piotra Czajkowskiego i „Quo Vadis” Feliksa Nowowiejskiego w Teatrze Wielkim w Warszawie. Reżyserował także za granicą: na scenach operowych w Hannowerze i Biel w Szwajcarii, w Teatro la Fenice w Wenecji, w operach w Ankarze, Kairze, Belgradzie, gdzie powstały spektakle mozartowskie, a także inscenizacje dzieł Hectora Berlioza, Siergieja Prokofjewa, Igora Strawińskiego i Benjamina Brittena.

Przez wiele lat współpracował ze scenografem Andrzejem Sadowskim, spektakle z okresu poznańskiego zaliczane są do najwybitniejszych osiągnięć polskiej reżyserii operowej. Jak czytamy w jego biogramie na Wikipedii, była to twórczość przeniknięta mistycyzmem, wstrząsająca apokaliptycznymi wizjami świata, niejednokrotnie z czytelnymi aluzjami do ówczesnej sytuacji politycznej w Polsce.

Andrzej Klimczak, dyrektor Polskiej Opery Królewskiej odsłania tablicę pamiątkową poświęconą Ryszardowi Perytowi © Polska Opera Królewska
Andrzej Klimczak, dyrektor Polskiej Opery Królewskiej odsłania tablicę pamiątkową poświęconą Ryszardowi Perytowi © Polska Opera Królewska

W latach 1985–2005 był reżyserem Warszawskiej Opery Kameralnej. Na tej scenie stworzył inscenizacje wszystkich utworów scenicznych Wolfganga Amadeusza Mozarta (cykl 26 spektakli przygotowany w latach 1987–1993 dla uczczenia 200. rocznicy śmierci kompozytora). Przedstawienia pokazywane były w przez 15 lat w ramach Festiwalu Mozartowskiego w Warszawskiej Operze Kameralnej oraz na festiwalach i scenach operowych Europy, ponadto Libanu, Izraela i Japonii.

W Warszawskiej Operze Kameralnej realizował utwory od wczesnego baroku – m.in. Jacopo Periego, Franceski Caccini, Stefano Landiego, przede wszystkim zaś wszystkie zachowane dzieła sceniczne Claudio Monteverdiego. Wystawił również utwory Georga Friedricha Händla, Johna Blowa, Henry’ego Purcella i innych. Równolegle reżyserował opery XIX-wieczne i współczesne, m.in. Piotra Czajkowskiego, Giuseppe Verdiego i Zygmunta Krauzego.

W sezonie 1996/97 był dyrektorem artystycznym Teatru Narodowego – Sceny Opery i Baletu. W 2001 roku wrócił do teatru dramatycznego inscenizacją „Akropolis” Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Narodowym, w 2007 roku wystawił „Wesele” w Teatrze Nowym w Łodzi.

W ostatnich latach realizował również projekty z pogranicza teatru – opracował i przedstawił jako aktor poemat „Tryptyk rzymski” Jana Pawła II w podziemiach kościoła pokamedulskiego w Warszawie (pokazywany następnie w kilkunastu innych miastach w Polsce) oraz „…o Bogu ukrytym” na podstawie poematów Karola Wojtyły w Teatrze Nowym w Poznaniu.

Prowadził seminaria teatralne i operowe, m.in. we Włoszech, Czechach i na Słowacji. Od 2008 roku był wykładowcą Akademii Teatralnej w Warszawie, a od 2006 roku Akademii Muzycznej w Poznaniu.

Tablica pamiątkowa poświęcona Ryszardowi Perytowi przy rynku Nowego Miasta w Warszawie © Polska Opera Królewska
Tablica pamiątkowa poświęcona Ryszardowi Perytowi przy rynku Nowego Miasta w Warszawie © Polska Opera Królewska

Od 24 grudnia 2011 roku był oblatem Zgromadzenia Redemptorystów. Swoje rekolekcje przed przyjęciem tytułu odbył w domu zakonnym w Lubaszowej, gdzie mieści się również nowicjat Instytutu.

W latach 2017–2019 był dyrektorem Polskiej Opery Królewskiej. Zmarł 23 stycznia 2019 roku po długiej i ciężkiej chorobie nowotworowej. Ceremonia pogrzebowa profesora odbyła się w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Został pochowany w Panteonie Wielkich Polaków.

Tablica pamięci powstała dzięki staraniom rodziny Ryszarda Peryta oraz Polskiej Opery Królewskiej.

reklamaspot_img
reklamaspot_img
reklamaspot_img
reklamaspot_img

Również popularne