REKLAMA

Odszedł Józef Kański. Wybitny muzykolog i krytyk muzyczny miał 95 lat

- Józef Kański to opera. No tak, chowaliśmy się wszyscy, drogi przyjacielu, na twoich wspaniałych, bezcennych dziełach. To były nadzwyczajne momenty, które pozwalały nam sięgnąć, z jednej strony przez twoją twórczość bezpośrednią, przez „Przewodnik operowy” wydawany tak wielokrotnie. Z drugiej strony to także setki recenzji - mówił w laudacji ku czci odznaczonego Złotym Krzyżem Zasługi „Gloria Artis” skrzypek prof. Roman Lasocki.

Prof. Lasocki podczas uroczystości przypomniał, że Kański przez ponad 20 lat regularnie uprawiał zawód koncertującego artysty-pianisty. Inaczej czyta się recenzję, której autorem jest człowiek wierzący i praktykujący – wyjaśnił. Zwrócił też uwagę, że w jego recenzjach muzycznych nigdy nie było jadu.

Józef Kański urodził się 21 października 1928 roku w Warszawie. W latach 1946-48 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Warszawskim, a w 1948-1954 na tej samej uczelni muzykologię. W latach 1948-1950 studiował teorię i kompozycję w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, a także grę na fortepianie. W latach 1953-79 prowadził redakcję muzyki operowej w Polskim Radio. Od 1955 r. był stałym recenzentem „Trybuny Ludu”. Od 1960 roku był członkiem kolegium redakcyjnego „Ruchu Muzycznego”, w którym publikował artykuły i recenzje. Jego ostatni tekst na tych łamach, jak pisze Piotr Mika, ukazał się w kwietniu 2023 roku.

W latach 1976-1978 prowadził na Akademii Muzycznej w Warszawie seminarium z krytyki muzycznej, a w latach 1979-1981 i 1983-1985 wykłady z historii teatru operowego. Teatr operowy i pianistyka to główne zainteresowania krytyka. Od początku lat 60. artykuły Józefa Kańskiego ukazywały się również za granicą, m. in. w angielskim miesięczniku „Opera”, dotyczyły działalności teatrów operowych w Polsce. Od 1955 r. był członkiem Zarządu i Rady Naukowej Towarzystwa im. Fryderyka Chopina w Warszawie.

W „Iluzjonie”, wywiad Stanisława Janickiego z Józefem Kańskim

Był laureatem wielu nagród i odznaczeń, m.in. Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (1974), odznaki „Zasłużony Działacz Kultury” (1975) i Srebrnego Medalu „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007). W 2018 roku uhonorowano go Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Był też jurorem w legendarnym telewizyjnym teleturnieju „Wielka Gra”. Opublikował słynny „Przewodnik operowy” (wznawiamy przez PWM aż 11 razy, ciągle przez niego rozszerzany i uzupełniany) oraz książkę „Mistrzowie sceny operowej”. Był też współautorem albumu „Chopin i jego ziemia”. Jego żona, Teresa Grabowska, również jest krytykiem muzycznym i państwo Kańscy często pisywali recenzje razem.

Józef Kański bardzo cenił działalność Bogusława Kaczyńskiego, Anna Lisiecka pisze w biografii patrona Fundacji ORFEO, że krytyk był na każdym festiwalu w Łańcucie, bywał też na festiwalu w Krynicy. – Może nie tworzyłem historii, ale byłem jej świadkiem i pilnym obserwatorem. Towarzyszyłem narodzinom Warszawskiej Jesieni, Muzycznego Festiwalu w Łańcucie, Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku i Wratislavia Cantans, a także Bydgoskiego Festiwalu Operowego – mówił w audycji „Zapiski ze współczesności” w radiowej Dwójce.

W wywiadzie z Krzysztofem Stefańskim, opublikowanym na łamach „Ruchu Muzycznego” na pytanie, czy może wymienić teksty, które specjalnie zapadły mu w pamięć odpowiedział: Niespecjalnie. W odróżnieniu od nazwisk artystów, których miałem okazję słuchać. Pamięta się koncerty, nie teksty.

Józef Kański zmarł 19 sierpnia 2023 roku w Warszawie.

Józef Kański na Festiwalu im. Adama Didura w Sanoku w 2009 roku © Juliusz Multarzyński
Józef Kański na Festiwalu im. Adama Didura w Sanoku w 2009 roku © Juliusz Multarzyński
reklamaspot_img
reklamaspot_img
reklamaspot_img
reklamaspot_img

Również popularne