To nowy festiwal na mapie kulturalnej Mazowsza i jeden z pierwszych festiwali muzyki klasycznej w tym regionie. Dla Mieszkańców Mazowsza to ciekawa oferta kulturalna, więc pomysł by wzbogacić ten niezwykły obszar o muzykę klasyczną – operową, operetkową czy symfoniczną okazał się być udany.
Joanna Nawrot-Maciejowska, dyrektor artystyczny „Mazovia Romantica – Europejskich Dni Romantyzmu” podkreśla, że w Ciechanowie, jak i okolicy nie ma dużych instytucji kultury takich jak filharmonie, opery czy tez teatry. Stąd idea festiwalu o klasycznym profilu i programie artystycznym. Sezon letni wydarzenia oraz bogata oferta repertuarowa (Tomasz Konieczny – wielki nasz śpiewak operowy wraz z pianistą Lechem Napierałą, Karolina Nowotczyńska – gwiazda polskiej muzyki instrumentalnej, Olga Bończyk czy też Małgorzata Rożniatowska- wspaniałe polskie aktorki, śpiewacy: Piotr Maciejowski, Jan Żądło, Jakub Milewski, Kamila Lendzion, Karolina Sikora, Elżbieta Kaczmarzyk-Janczak i Tomasz Janczak, Paweł Skałuba, dyrygenci: Przemysław Neumann i Mieczysław Smyda, którzy poprowadzili Płocką Orkiestrę Symfoniczną czy obecność Adama Rozlacha i Jakuba Oczkowskiego jako prowadzących) sprzyja również turystyce festiwalowej, która ściągnęła w tym roku publiczność nie tylko z okolic, ale i całej Polski. Narodziny pomysłu na temat festiwalu sięgają mojej obecności na recitalu Piotra Maciejowskiego w Opinogórze. Wystąpił on wówczas w ramach koncertów repertuarowych Muzeum Romantyzmu gdzie odbywa się dużo wydarzeń muzycznych i teatralnych. Zachwyciłam się tym miejscem, okolicą i malowniczą scenerią.
Zgodnie z założeniem Festiwal ma charakter interdyscyplinarny, łączący ze sobą muzykę wokalną i instrumentalną, literaturę. Joanna Nawrot-Maciejowska opowiada, że romantyzm jako epoka literacka kierowała się zasadą korespondencji sztuk, wszystkie dziedziny twórcze przenikały się ze sobą. W pieśni niemieckiej słowo jakoby współżyło z muzyką. Nie byłoby tych utworów, gdyby nie poeci i ich spuścizna literacka. Owa interdyscyplinarność jest naszym zdaniem atrakcyjna dla widza i pozwala nam otworzyć się na artystów związanych nie tylko z obszarem muzyki.
Ale ideą festiwalu jest przede wszystkim prezentowanie sztuki muzycznej doby romantyzmu w Polsce i na świecie w bardzo szerokim kontekście kulturowym. To także przedstawienie oddziaływania testamentu romantyków na dalszą twórczość artystyczną, poprzez kolejne epoki. Podobne założenie przyświeca innym festiwalom, jak na przykład wydarzeniu „Chopin i Jego Europa” – to jeden z najważniejszych wydarzeń w Polsce, którego jubileuszowa, XX edycja rozpocznie się w połowie sierpnia 2024 roku w Warszawie. Taka sama idea towarzyszy Festiwalowi Wielkanocnemu Ludwiga van Beethovena. Rossini Opera Festival w Pesaro, który prezentuje nie tylko twórczość kompozytora, lecz także innych autorów epoki, nierzadko dziś nieznanych i zapomnianych, tak jak robią to inne święta muzyki Rossiniego: „Rossini in Wildbad” w Niemczech i „Royal Opera Festival” w Krakowie. Główna idea jest pretekstem do pokazania wieloznaczeniowego wpływu na trendy kompozycji, inspiracje i natchnienie.
Mazovia Romantica – Europejskie Dni Romantyzmu w Opinogórze
Pierwsza edycja „Mazovia Romantica – Europejskie Dni Romantyzmu” odbyła się w Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, miejscu szczególnym, związanym z rodziną Krasińskich, przede wszystkim z Zygmuntem Krasińskim, jednym z wieszczów narodowych, dramatopisarza i poety, autora m. in.: Irydiona” i „Nie-boskiej komedii”. W muzeum gromadzone są też pamiątki epoki napoleońskiej, ojciec poety, Wincenty Krasiński był dowódcą pułku szwoleżerów w kampanii napoleońskiej. Na terenie 22-hektarowego parku krajobrazowego w stylu angielskim znajduje się kilka obiektów, m. in.: Dwór Krasińskich, neogotycki Pałacyk z lat 40. XIX wieku, neogotycki budynek Oficyny Dworskiej, Powozownię oraz Oranżerię z salą konferencyjno – koncertową i ekspozycją multimedialną.
Koncert inauguracyjny „Rozważna i romantyczna” 1 sierpnia 2024 roku miał miejsce przed Oranżerią. W programie znalazły się utwory Ludwiga van Beethovena, Karola Lipińskiego i Mieczysława Karłowicza, które wykonała skrzypaczka Karolina Nowotczyńska z towarzyszeniem Zespołu Kameralnego Płockiej Orkiestry Symfonicznej poprowadzonej przez Przemysława Neumanna.
Zgodnie z koncepcją muzyki i poezji wiersze romantyków zinterpretowała aktorka Małgorzata Rożniatowska. Gospodarzem wieczoru był Adam Rozlach.
Drugiego dnia festiwalu, 2 sierpnia 2024 roku, w Sali Koncertowej w Oranżerii w koncercie „Romantycy z wyboru” wystąpił z recitalem wokalnym bas-baryton Tomasz Konieczny z towarzyszeniem pianisty Lecha Napierały. Wyjątkowym punktem programu były pieśni Ryszarda Wagnera „Wesendonck Lieder” napisane do tekstów Matyldy Wesendonck w oryginale na głos kobiecy.
Wagner w miłosnym uniesieniu skomponował pięć utworów, a niektóre motywy wykorzystał potem w swoim monumentalnym dramacie muzycznym „Tristan i Izolda”. Tomasz Konieczny zaśpiewał je w sposób bardziej bohaterski niż liryczny i bardzo operowy, a skupiona publiczność, co należy podkreślić, nie klaskała pomiędzy częściami cyklu.
Artysta wykonał także kilka pieśni ukraińskiego wieszcza opery narodowej, Mikoli Łysenki, jego najsłynniejszym dziełem jest opera „Taras Bulba”. Jego pieśni oparte są na motywach ludowych, z silnym charakterem narzędzi symfonicznej kameralistyki, tu pięknie zinterpretowanej przez Lecha Napierałę. Konieczny zaśpiewał też kilka charyzmatycznych utworów Stanisława Moniuszki, demonstrując wokalne umiejętności aktorskie: „Dziad i Baba”, „Trzech Budrysów”, „Stary Kapral” i wykonany na bis „Kozak”. Niespodzianką była pieśń „Znasz-li ten kraj”, ale w innej, mało znanej drugiej skomponowanej przez kompozytora wersji.
Trzeciego dnia festiwalu, 3 sierpnia 2024 roku, w Kościele pw. Wniebowzięcia NMP w Opinogórze Górnej odbył się koncert „Romantica Sacra”, oprócz utworów sakralnych doby romantyzmu zabrzmiały lirycznie tenorowe arie operowe, np. aria Stefana „Cisza dokoła” ze „Strasznego dworu” i aria Kalafa „Nessun dorma” (Tomasz Janczak, tenor, obecnie dyrektor Opery Wrocławskiej), czy niespokojne mezzosopranowe kuszenie Dalili z dzieła Camille’a Saint- Saënsa (Elżbieta Kaczmarzyk-Janczak), wszystkie te utwory można potraktować jako rodzaj swoistej modlitwy. Elżbieta Kaczmarzyk-Janczak wykonała także mocnym mezzosopranem dwie pieśni Mieczysława Karłowicza „Mów do mnie jeszcze” i „Po szerokim morzu”, wraz z małżonkiem zaśpiewała również w duecie „Ave Maria” Franza Schuberta – ona śpiewała po polsku, on po niemiecku.
Joanna Nawrot-Maciejowska wykonała „Ave Maria” Williama Gomeza, Piotr Maciejowski w idealnym oratoryjnie niemieckim stylu zinterpretował arię z „Eliasza” Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego i „Ave Maria” Luigiego Lizziego, prezentując także dwie pieśni: „Matuleńku, on nie wróci” Stanisława Moniuszki oraz „Daleko został cały świat” Karola Szymanowskiego. Przy fortepianie partnerował im pianista Rafal Lewandowski, który solowo wykonał „Scherzo b-moll” Fryderyka Chopina. A oddech koncertu należał do Olgi Bończyk, która w przerwach muzycznych recytowała poezję religijną i romantyczną, m. in.: Karola Antoniewicza, Teofila Lenartowicza i Jadwigi Łuszczewskiej. Wieczór, podobnie jak dwa poprzednie prowadził Adam Rozlach.
Mazovia Romantica – Europejskie Dni Romantyzmu w Ciechanowie
Zwieńczeniem pierwszej edycji Europejskich Dni Muzyki Romantyzmu „Mazovia Romantica” była Gala Operowo-Operetkowa na Zamku Książąt Mazowieckich w Ciechanowie 4 sierpnia 2024 roku. Płocką Orkiestrę Symfoniczną im. W. Lutosławskiego uważnie, ale w lekkim, rozrywkowym nastroju poprowadził Mieczysław Smyda. W programie znalazły się utwory Giacomo Pucciniego, Giuseppe Verdiego, Gioachina Rossiniego, Antonina Dvořáka, Jacquesa Offenbacha, Georgesa Bizeta, Franza Lehára i Imre Kálmána. Wystąpili: Joanna Nawrot-Maciejowska (sopran), Kamila Lendzion (sopran), Karolina Sikora (mezzosopran), Paweł Skałuba (tenor), Piotr Maciejowski (tenor), Jakub Oczkowski (tenor), Jakub Milewski (baryton) i Jan Żądło (baryton).
Gospodarzami wieczoru byli Olga Bończyk i Jakub Oczkowski, który wielokrotnie podczas wieczoru wspominał Bogusława Kaczyńskiego, a cytując jego słowa, że konferansjer ma za zadanie sprawić, że publiczność poczuje się jak w domu, ale musi też czasem zaskoczyć, wykonał i zatańczył czardasza z mało znanej operetki w Polsce Kalmana „Diabelski jeździec”.
Artyści bawili się razem z publicznością. Był to wieczór podróży przez świat operowych i operetkowych przebojów. Pojawili się m.in.: postacie z takich dzieł jak: się „Cyrulik sewilski” (Largo Figara – Jan Żądlo), „Faust” (aria Walentego – Jakub Milewski), „Tosca” (aria Cavaradossiego – Paweł Skałuba), Rusałka (Kamila Lendzion), „Carmen” (Karolina Sikora) i „Opowieści Hoffmanna” (Karolina Sikora i Joanna Nawrot-Maciejowska).
W drugiej części, wszyscy artyści bawili się sztandarowymi utworami z operetek, wykonując je solowo, w duetach lub tercetach. Joanna Nawrot-Maciejowska błądząc wśród widowni wykonała słynną arię ze śmiechem z „Pericholi” Jacquesa Offenbacha.
Publiczność przyjmowała te wykonania entuzjastycznie, śpiewając i głośno klaskając. Podkreślić należy, że dziedziniec zamku dosłownie pękał w szwach, Galę oglądało blisko siedemset widzów, których nie wygonił deszcz, w drugiej części wieczoru. I myślę, że wszyscy czekają na ciąg dalszy.
W tym roku wydarzenia odbywały się w Opinogórze i Ciechanowie – mówiła Joanna Nawrot-Maciejowska – ale w przyszłych edycjach będziemy także w innych miejscach Mazowsza. Udamy się do większych miast i do mniejszych miejscowości. Odbędą się różne koncerty i spektakle związane z muzyką. Planujemy współpracę z wielkimi gwiazdami świata opery, solistami instrumentalistami, teatrami operowymi, filharmoniami. Na razie nie mogę zdradzić więcej szczegółów, ale będzie pięknie.
I Mistrzowski Kurs Wokalny „Mazovia Cantans”
W Muzeum Pozytywizmu w Gołotczyźnie w dniach 5-11 sierpnia 2024 roku odbył się także I Mistrzowski Kurs Wokalny „Mazovia Cantans”. Wykładowcami kursu byli prof. dr Izabela Kłosińska, prof. dr hab. Wojciech Maciejowski, dr Piotr Maciejowski oraz Beata Klatka,. Dyrektor Programu Kształcenia Młodych Talentów „Akademia Operowa” przy Teatrze Wielkim – Operze Narodowej. Warsztaty wokalne zwieńczył 11 sierpnia 2024 roku koncert w Kościele Parafii św. Wita, Modesta i Krescencji w Sońsku. Zabrzmiały arie i pieśni z polskiego i międzynarodowego repertuaru klasycznego.
Joanna Nawrot-Maciejowska podkreśliła, że kurs jest bardzo intensywny. W tym roku szesnaścioro śpiewaków z Polski, Ukrainy i Chin uczestniczyło w Kursie. Byli to zarówno studenci uczelni muzycznych, ale i już czynni śpiewacy operowi. Młodzi artyści, ale i śpiewacy już bardziej doświadczeni bardzo potrzebują takich kursów – bo śpiewu tak naprawdę uczymy się całe życie. Czujne ucho pedagoga i świeże spojrzenie na aspekty techniki i interpretacji śpiewu jest niezwykle istotne. W przyszłej edycji pojawią się zajęcia z jogi, aktorstwa i sesje fizjoterapii dla śpiewaków – niezwykle istotne dla śpiewaków. Mam nadzieję, że „Mazovia Cantans” jako wydarzenie towarzyszące Festiwalowi „Mazovia Romantica” stanie się stopniowo kursem o międzynarodowym zasięgu.
Informacje o „Mazovia Romantica – Europejskie Dni Muzyki”. Dyrektorką artystyczną festiwalu „Mazovia Romantica” jest Joanna Nawrot – Maciejowska, dyrektorem programowy Piotr Maciejowski. Organizatorem jest Muzeum Romantyzmu w Opinogórze, a wykonawcą Annapurna Art. Europejskie Dni Muzyki Romantyzmu „Mazovia Romantica” zrealizowane zostały ze Środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Patronat Honorowy sprawował Marszałek Województwa Mazowieckiego – Adam Struzik. ORFEO Fundacja im. Bogusława Kaczyńskiego była jednym z patronów medialnych tego wydarzenia.
