„D’ARC” według koncepcji i w reżyserii Krystiana Lady to współczesna opera rozpisana na trzy plany czasowe oraz sny, w których spotykają się bohaterki tej opowieści. Są nimi Joan, fotografka z Paryża, córka polskich emigrantów, Joanna – warszawska wiolonczelistka i uczestniczka Powstania Warszawskiego, której udało się przeżyć, a także Giovanna, czyli Dziewica Orleańska – Joanna d’Arc, francuska bohaterka narodowa, spalona na stosie. Łączy je gotowość oddania się misji większej niż życie.
Każda z nich uwikłana jest w ruchy wojenne: Joanna d’Arc walczy o wolność Francji, Joanna bierze udział w Powstaniu Warszawskim, Joan uczestniczy w ruchach związanych ze zmianami klimatycznymi. Trzy Joanny, niczym postacie ze „Słownika chazarskiego” Milorada Pavicia komunikują się onirycznie w swoich snach, każda z nich przeżywa wielkie tragedie.
Widzowie podczas tego wieczoru znajdą się w Paryżu 2024 roku, Warszawie 1944 roku oraz Rouen 1429 roku. Przewodniczkami po tym świecie będą wiolonczelistka Dobrawa Czocher jako Joanna, aktorka Agnieszka Grochowska jako Joan i Gabriela Legun jako Giovanna, a także baryton Szymon Komasa jako jeden z Aniołów Historii.
Opera „site-specific” to opera „skrojona na miarę”, czyli dzieło przygotowane na konkretną okoliczność. Motorem działań artystycznych Krystiana Lady jest przekonanie, że opera to sztuka, która świetnie może wyrażać aktualne problemy świata, natomiast jako instytucja nie radzi sobie z tym teatr operowy.
Krystian Lada współpracuje z najważniejszymi scenami operowymi Belgii, Holandii, Szwajcarii i Niemiec. W marcu 2024 roku reżyser przygotował w brukselskim La Monnaiie / De Munt dwuczęściowy spektakl „Rivoluzione” i „Nostalgia”, pasticcio oparte na muzyce z wczesnych dzieł Giuseppe Verdiego. W obu przedstawieniach wystąpiła polska sopranistka Gabriela Legun.
Jego spektakle często rozgrywają się w nietypowych przestrzeniach, takich jak hale produkcyjne, budynki dawnych szpitali czy miejskie place. Specjalnie dla Muzeum Powstania Warszawskiego Krystian Lada stworzył inscenizację obejmującą przestrzeń muzeum, a także muzealny Park Wolności i pobliską architekturę, w której warszawska Wola staje się portalem do przeszłości i przyszłości.
Libretto do „D’ARC” napisali wielokrotnie nagradzani autorzy: Anka Herbut i Łukasz Barys. Oparli się na tekstach bazujących na motywach pamiętników artystów uczestniczących w Powstaniu Warszawskim oraz historii Joanny d’Arc. Muzykę przygotowali wiodący polscy kompozytorzy i kompozytorki młodego pokolenia: Dobrawa Czocher, Teoniki Rożynek, Wojciech Błażejczyk i Rafał Ryterski. W partyturze „D’ARC” znalazły się utwory artysty – Powstańca Romana Padlewskiego, a także utwór „The Holy Presence of Joan d’Arc”, skomponowany na dziesięć wiolonczel mało znanego w Polsce kompozytora amerykańskiego Juliusa Eastmana. Kierownictwo muzyczne nad projektem objęła dyrygentka Lilianna Krych, wśród wykonawców pojawi się zespół muzyki współczesnej Hashtag Ensemble.
Spektakl zorganizowany został z okazji obchodów 80. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. To nie tylko hołd złożony naszym przodkom, lecz także podróż przez muzyczne i teatralne konwencje, w ramach której twórcy eksperymentują z formą, strukturą i przestrzenią.
Krystian Lada jest reżyserem, scenografem i autorem scenariusza. Kostiumy przygotowała Natalia Kitamikado, reżyserię świateł Aleksandr Prowaliński. Za współpracę scenograficzną odpowiedzialny jest Łukasz Misztal, a choreograficzną Wojciech Grudziński. Producentem wydarzenia jest Muzeum Powstania Warszawskiego (Marta Kuźmiak – kierowniczka produkcji oraz Iwa Ostrowska i Beata Spodarek.
Występują: Agnieszka Grochowska (Joan), Dobrawa Czocher (Joanna), Gabriela Legun (Giovanna) oraz Anioły Historii: Szymon Komasa, Dominik Bobryk, Michał Adam Góral i Wojciech Grudziński. W Hashtag Ensemble zagrają: Wojciech Błażejczyk (gitara elektryczna), Aleksandra Demowska-Madejska (altówka), Adam Eljasiński (klarnet basowy), Paweł Janas (akordeon), Krzysztof Kozłowski (syntezatory), Mateusz Loska (kontrabas), Małgorzata Mikulska (flet basowy), Dominik Płociński (wiolonczela), Olga Przybył (perkusja) oraz Kamila Wąsik-Janiak (skrzypce).
W Match Match Ensemble zaśpiewają: Małgorzata Bartkowska (alt), Ewa Kijewska (alt), Michał Kijewski (bas), Andrzej Klepacki (tenor), Paweł Kowalewski (tenor), Marzena Lewandowska (alt), Michał Malec (bas), Konstancja Molewska (sopran), Jakub Prasał (tenor), Daria Sawczuk (sopran), Adrianna Żołnierczuk-Malec (sopran).
Wystąpią wiolonczelistki: Nadia Bojadżijew, Dobrawa Czocher, Katarzyna Drzewiecka, Jadwiga Jaworska, Martyna Kępińska, Urszula Lalek, Joanna Marczyk, Tatiana Przybylska, Katarzyna Stasiewicz oraz Hanna Szczęsna.
Spektakl zostanie zagrany czterokrotnie, kolejne pokazy odbędą się w dniach 3-6 sierpnia 2024 roku. Od 1 października 2024 roku spektakl „D’ARC” pojawi się także na platformie Operavision.
