Idea Szalonych Dni Muzyki
Szalone Dni Muzyki narodziły się we Francji jako „La Folle Journée”. Pomysłodawcą i dyrektorem artystycznym festiwalu jest René Martin, a organizatorem – Centre de Réalisations et d’Études Artistiques à Nantes (CRÉA). Po raz pierwszy festiwal odbył się w Nantes w 1995 roku, ale jego idea szybko przekroczyła granice Francji i na przestrzeni lat stał się prawdziwie międzynarodowym muzycznym fenomenem.
Centralną myślą festiwalu jest przełamywanie barier dzielących słuchaczy od muzyki klasycznej poprzez zachęcanie i ułatwianie odbiorcom udziału w koncertach przy jednoczesnym utrzymywaniu prezentacji muzyki na możliwie najwyższym poziomie. Krótkie koncerty odbywające się od rana do wieczora w kilku salach jednocześnie, niskie ceny biletów i wyjątkowa atmosfera sprawiają, że Szalone Dni Muzyki to spotkania z muzyką, na które zaproszony jest każdy. Polska edycja festiwalu powstała z inicjatywy Sinfonii Varsovii.
Noc od wieków stanowiła ważne źródło inspiracji artystów
Poprzednia, 12. edycja festiwalu poświęcona była „Balladom i romansom”. Podtytuł obecnej edycji brzmi „Oda do nocy”. – Często wydaje mi się, że noc jest jeszcze bogatsza w kolory niż dzień – dzielił się swoim odkryciem w liście do siostry Vincent van Gogh. Jednakże noc ze szczególną siłą oddziaływała na wyobraźnię kompozytorów, którzy poświęcali jej swoje kołysanki, serenady, nokturny. Tegoroczna edycja festiwalu pełna jest utworów, które przywołują swoimi tytułami, treścią lub historią powstawania – noc i związany z nią bezpośrednio sen. – Nie mieliśmy trudności z wyborem repertuaru do programu festiwalu – przyznaje Janusz Marynowski, dyrektor Sinfonii Varsovii, organizatora Szalonych Dni Muzyki. – Noc to wspaniały temat muzyczny.
Festiwalowe sale otrzymały swoje nazwy od planet
Jowisz będzie patronem Sali Moniuszki, Wenus – Sal Redutowych, Mars – Zascenia, Merkury – Sali Młynarskiego, Saturn – Namiotu na pl. Teatralnym, a Księżyc – prezbiterium Kościoła Środowisk Twórczych. Zabrzmią m. in.: „Ciemne jutrznie” Marca-Antoine’a Charpentiera „Przemieniona noc” Arnolda Schönberga, kwartet smyczkowy „Tak więc noc” Henriego Dutilleux, serenada „Eine Kleine Nachtmusik” Wolfganga Amadeusza Mozarta, „Sen nocy letniej” Felixa Mendelssohna Bartholdy’ego i „Noce w ogrodach Hiszpanii” Manuela de Falli.
Program 13. Szalonych Dni Muzyki
Sinfonia Varsovia wystąpi pięciokrotnie: pod batutą Aleksandara Markovicia (z którym m.in. otworzy i zamknie festiwal – koncerty nr 3, 26, 51), Jeana-Pierre’a Walleza (nr 40) i Grzegorza Wierusa (nr 10). W koncercie inauguracyjnym orkiestra towarzyszyć będzie sopranistce Aleksandrze Olczyk w ariach z oper „Rusałka” Antonina Dvořáka i „Czarodziejski flet” Wolfganga Amadeusza Mozarta oraz pianiście Luisowi Fernandowi Pérezowi. Na koncercie familijnym Sinfonia Varsovia zgłębiać będzie tajniki orkiestry symfonicznej razem ze smokiem Bazylkiem. W koncercie finałowym połączy siły ze skrzypaczką Liyą Petrovą w „Koncercie skrzypcowym” Jeana Sibeliusa oraz sopranistką Cyrielle Ndjiki Nya w wyborze pieśni Richarda Straussa i Berlioza (nr 51).
Grająca na instrumentach historycznych Theresia Orchestra wykona m.in. „III Koncert skrzypcowy” Mozarta z Sulamitą Ślubowską w partii solowej i Symfonię „Wieczór: Josepha Haydna pod dyrekcją Dirka Vermeulena (nr 45). Orkiestra smyczkowa NFM Leopoldinum pod kierunkiem skrzypka Christiana Danowicza wykona dwa koncerty z serenadami Mozarta i Dvořáka oraz „Concerto-Notturno” Mikołaja Góreckiego i „Przemienioną noc” Arnolda Schönberga (nr 7 i 24).
Z solowymi recitalami wystąpią gitarzysta Thibault Cauvin (nr 41) oraz pianiści: Varvara, która wykona kompletny cykl Wariacji Goldbergowskich Jana Sebastiana Bacha (nr 49), Luis Fernando Pérez z wyborem popularnych melodii z Albeniza i Granadosa (nr 49) oraz jazzman Vitalii Kyianytsia, dając światową premierę swojej nowej płyty „Night Music”.
Podczas festiwalu usłyszeć będzie można także wiele uznanych zespołów kameralnych: francuski Quatuor Hanson wykona kwartety smyczkowe Dutilleux, Beethovena i Janáčka oraz sektet Schönberga (nr 17, 47), francuskie trio wokalne Les Itinérantes zaprezentuje autorskie opracowania pieśni i piosenek od średniowiecza po współczesną muzykę popularną (nr 4 i 14), austriacki Kwartet saksofonowy Aureum połączy klasykę i muzykę współczesną z melodiami ludowymi i jazzem (nr 28), Chopin University Big Band prowadzony przez Piotra Kostrzewę zaprezentuje nocne standardy jazzowe (nr 20 i 52).
Belgijski Ricercar Consort pod kierunkiem Philippe’a Pierlota wraz zaproszonymi solistami przeniesie nas w świat „Ciemnych jutrzni” Charpentiera (nr 36) i „VIII Księgi madrygałów” Claudia Monteverdiego (nr 23). Z Improwizacji, eksperymentu i nietypowego instrumentarium korzystać będą koncerty tria Bastarda powiększonego o Jerzego Rogiewicza oraz kobiecego kolektywu Agaty Harz, Pauli Kinaszewskiej, Marty Maślanki i Katarzyny Szurman. Programy „Nowa Misja Kosmiczna” (nr 43, 46) i „SenJawaZabawa” (nr 19, 22) zaangażują do współtworzenia muzyki i akcji koncertów chętne osoby z publiczności.
Młodzi Wykonawcy
13. Szalone Dni Muzyki to także Młodzi Wykonawcy, czyli orkiestry szkolne. Odbędzie się 21 koncertów w wykonaniu młodzieży ze szkół muzycznych z całej Polski, 8 koncertów dla rodzin z dziećmi, 4 koncerty z czynnym udziałem publiczności. Zabrzmi muzyka klasyczna od baroku po współczesność, muzyka filmowa, piosenki kabaretowe i jazz.
Młodzi Wykonawcy wystąpią po raz pierwszy od 2019 roku, po przerwie spowodowanej pandemią covid. W tym roku na Szalonych Dniach Muzyki wystąpi rekordowa ich liczba: 14 orkiestr symfonicznych, smyczkowych i dętych z Białegostoku, Bytomia, Częstochowy, Katowic, Lublina, Łodzi, Opola, Płocka, Poznania, Wrocławia, a także Warszawy i Krakowa w podwójnej reprezentacji. To ponad 900 młodych muzyków orkiestrowych, chórzystów i kilkunastu solistów, którzy będą mieli okazję – często po raz pierwszy – zaprezentować się przed dużą, festiwalową publicznością.
Wydarzenia familijne: Smykofonie i smok Bazylek
Wydarzenia familijne podzielone zostały na kilka kategorii wiekowych, dostosowanych prezentowanymi treściami do wieku, zdolności percepcyjnych i zainteresowań widzów. Dla najmłodszej publiczności poniżej piątego roku życia we współpracy z Fundacją „Muzyka jest dla wszystkich” przygotowane zostały Smykofonie. To bliskie spotkania z muzyką, w których bardzo młodzi odbiorcy pod opieką rodziców zajmują dogodne miejsca na poduszkach i dywanikach na scenie, w bliskiej odległości od wykonawców i ich instrumentów. Będą to programy „Księżyc i serenadowe skrzaty” (koncerty nr 9, 12, 15) oraz „Idzie niebo ciemną nocą” (nr 32, 35, 38).
Dwa z koncertów familijnych odbędą się z udziałem orkiestry symfonicznej na głównej scenie Opery – w Sali Moniuszki. Koncert „Nocna serenada Bazylka” (nr 10) zaangażuje Sinfonię Varsovię pod batutą Grzegorza Wierusa, a poprowadzi go Malina Sarnowska. Tytułowy smok Bazylek jest mieszkańcem magazynu instrumentów Sinfonii Varsovii i bohaterem miniserialu dostępnego na kanale YouTube orkiestry. Przygotował on dla dzieci w wieku 3–8 lat koncert, w którym opowie swojej publiczności wiele legend z całego świata.
Z kolei „Sen nocy letniej” (nr 34) przeznaczony jest dla słuchaczy od 7 roku życia. Będzie to koncert narracyjny z muzyką Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego, podążający za treścią tytułowej komedii Szekspira. Orkiestrę Symfoniczną i Chór Zespołu Państwowych Szkół Muzycznych nr 4 im. Karola Szymanowskiego w Warszawie poprowadzi Wojciech Pławner. W roli narratora wystąpi Andrzej Ferenc, a solistkami będą Paulina Herman (sopran) i Zuzanna Nalewajek (mezzosopran).
Organizatorzy i patroni
Patronat honorowy objęła Ambasada Francji w Polsce, Dyrektorem Artystycznym jest René Martin. Organizatorami są Sinfonia Varsovia, współorganizatorzy: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Narodowe Centrum Kultury, Narodowy Instytut Muzyki i Tańca, Teatr Wielki – Opera Narodowa, CRÉA Folles Journées, Centrum Edukacji Artystycznej, Fundacja Ogrody Muzyczne, projekt współfinansuje m.st. Warszawa. Sponsorem jest PGE Polska Grupa Energetyczna S.A., Partnerem Głównym Fundacja im. Zygmunta Zaleskiego, Partnerami Strategicznymi Orange Polska S.A. i Instytut Francuski w Polsce. Patronat medialny objęła „Polityka”, „RMF Classic” i „Gazeta Wyborcza”.
Ceny regularnych biletów: 25–35 zł. Na wydarzenia specjalne: podwójny recital pianistyczny „Marzyciele” (koncert nr 31) bilety w cenach 50–80 zł, wydarzenie „Bramy nocy” w ramach projektu Interakcje/Integracje (koncert nr 40) bilety w symbolicznej cenie 1 zł. Udział w dwóch festiwalowych przestrzeniach: Namiotu na pl. Teatralnym i Kościoła Środowisk Twórczych jest bezpłatny. Na wszystkie 14 odbywające się tam koncerty obowiązuje wstęp wolny.
Pełny program 13. edycji Szalonych Dni Muzyki znajduje się tutaj.
