Przystępujących do Konkursu śpiewaków wybrano spośród rekordowej liczby 428 aplikacji. – Popularność Konkursu jest coraz większa, mimo ogromnej konkurencji pośród konkursów wokalnych, do których być może łatwiej jest się uczestnikom przygotować, ponieważ wymagają wykonania 5-6 arii z repertuaru światowego, podczas gdy my wymagamy przygotowania repertuaru polskiego – powiedziała dyrektor Konkursu. – Jest to powód do radości dla organizatorów, że oprócz promocji młodych, wspaniałych głosów, możemy też promować polską muzykę. Nie tylko na warszawskiej scenie, ale również na całym świecie dzięki transmisji za pośrednictwem VOD Teatru Wielkiego – Opery Narodowej oraz platformy Opera Vision.

Skład Komisji Kwalifikacyjnej nie jest przypadkowy. Wybrane zostały osoby z trzech krajów (Agnieszka Rehlis z Polski, Sarah Playfair z Wielkiej Brytanii i René Massis z Francji), aby zapewnić ocenę zgłoszeń z perspektywy różnego spojrzenia na stylistykę muzyczną i technikę wokalną. – Poziom przesłanych na Konkurs zgłoszeń był bardzo wysoki, z dużą przewagą liczebną głosów sopranowych i barytonowych – stwierdziła Agnieszka Rehlis, członek Komisji Kwalifikacyjnej, której zadaniem była ocena nagrań nadesłanych wraz ze zgłoszeniami kandydatów do Konkursu. – Nie jest to łatwy proces, ponieważ nagrania nadesłane przez śpiewaków są bardzo różne. Starałam się wszystkie bardzo wnikliwie oceniać. Często wracałam po kilku dniach do wysłuchanych już nagrań, przy których nie byłam pewna, czy moja punktacja jest słuszna.

Głos zabrała też Izabela Kłosińska, członek Jury, sopranistka i Casting Dyrektor Teatru Wielkiego – Opery Narodowej. – Konkurs Stanisława Moniuszki jest wielkim świętem polskiej muzyki. Mamy możliwość zapoznać uczestników z całego świata z naszą muzyką, z naszą poezją. Często śpiewacy z innych krajów fenomenalnie wykonują utwory w języku polskim, z idealną, czasami nawet lepszą niż u polskich śpiewaków dykcją. Świadczy to o dużym zainteresowaniu i bardzo poważnym podejściu do przygotowania do naszego Konkursu.

Swoją radość na ponowny udział w Konkursie, wyraził John Allison, przewodniczący Jury, redaktor naczelny magazynu Opera. – Nie mogę się doczekać aż znowu usłyszę wspaniałą muzykę Stanisława Moniuszki! Jest on niezwykłym kompozytorem, niestety moim zdaniem nadal niewystarczająco docenianym poza Polską. Myślę, że to się zmienia, a Konkurs spełnia funkcję rozpowszechniania twórczości Moniuszki. Zapytany o to jak Konkurs przyczynia się do popularyzacji muzyki polskiej na świecie odpowiedział, że dla niego jednym z przykładów jest rozszerzenie kategorii pieśni polskich – Skupię się na ostatniej edycji, w 2019 roku. Słuchanie cykli pieśni na przykład Mieczysława Weinberga, było prawdziwą rozkoszą. Podkreślił też, udział indywidualnych artystów w promowaniu polskiej literatury wokalnej na przykładzie najnowszej płyty laureatów 9. edycji Konkursu – kontratenora Jakuba Józefa Orlińskiego i pianisty Michała Biela – zatytułowanej Farewells. Podczas przesłuchań finałowych Konkursu, 11 czerwca 2022, artyści wykonają program ze wspomnianego albumu, na który składają się pieśni polskich kompozytorów.

Na pytania dotyczące udziału śpiewaków z Federacji Rosyjskiej w przesłuchaniach, decyzję organizatorów przedstawiła Beata Klatka. – W zgodzie ze stanowiskiem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, postanowiliśmy nie dopuścić do udziału w Konkursie śpiewaków z Rosji. Opowiedziała też o wsparciu udzielanym przez organizatorów uczestnikom z Ukrainy. – Ze względu na naszą współpracę muzyczną z Ukrainą, jesteśmy zorientowani jaka jest sytuacja artystów, którzy wezmą udział w przesłuchaniach. Większość z nich jest już poza granicami Ukrainy. Dotyczy to również mężczyzn. Aby umożliwić im udział w Konkursie pisaliśmy specjalne pisma, które pomogły im opuścić kraj mimo obowiązku mobilizacji wojskowej. Niezwykle trudna sytuacja dotyczy także kobiet. Z wieloma śpiewaczkami mam bezpośredni kontakt, ponieważ znam je z warsztatów i innych konkursów wokalnych. Wiem, że niektóre z nich doświadczają tułaczki wojennej. Staramy się pomóc im w dotarciu do Polski i zapewnić w naszym Teatrze możliwość przygotowania do Konkursu.

Pośród konkurentów obok największej reprezentacji z Polski, a tuż za nią z Ukrainy, pokaźna jest liczba uczestników z USA i Korei Południowej. Do Konkursu zakwalifikowało się 112 śpiewaków z 28 krajów. Aktualna lista znajduje się na stronie moniuszkocompetition.pl.

„To jest taki dzień, o którym marzy każdy artysta. Który pracuje, działa. Dziękuję za uznanie. Za to, że mogłem się z państwem podzielić moim śpiewem, tym, co robię na co dzień”. Tymi słowami Piotr Beczała wyraził wdzięczność za zaszczytny tytuł Doktora Honoris Causa, nadany mu przez Akademię Muzyczną im. Karola Szymanowskiego w Katowicach. Nieczęsto śpiewak operowy spotyka się z takim wyróżnieniem. Jest ono owocem długiej, artystycznej ścieżki, wydeptanej ciężką pracą, często pełnej wyrzeczeń, pokory, determinacji i nieustannej chęci samodoskonalenia.

Piotr Beczała jest kolejnym po Janie Kiepurze i Wiesławie Ochmanie polskim tenorem, który zdobył najważniejsze sceny operowe świata. Od La Scali, poprzez Bayreuth, San Francisco, Wiedeń, a wreszcie ponad 120 spektakli zaśpiewanych na scenie nowojorskiej Metropolitan Opera. To najpiękniejsze, autentyczne świadectwo jego talentu oraz uznania, jakie zyskał na całym świecie. Uznanie to zapewniła mu także niezwykła wprost skromność. Ujawnia się ona u artysty w każdej, nawet najkrótszej rozmowie. Także w oszczędnym, lecz pełnym szczerej radości przemówieniu, jakie wygłosił w trakcie uroczystości.

Ceremonię poprzedził krótki, bardzo osobisty recital wykonany dla czystej przyjemności śpiewania. Beczała zaprezentował w nim imponującą rozpiętość repertuarową i wszystkie atuty swojego głosu. Ten nieprzerwanie od lat brzmi świeżo i niesłychanie czysto, zachwycając przy tym perfekcyjną techniką i piękną barwą. Zupełnie jak podczas pamiętnego występu artysty w „Łucji z Lammermoor” na scenie Metropolitan Opera w 2013 roku, po którym jego kariera nabrała rozpędu.

W katowickiej auli, przy akompaniamencie prof. Grzegorza Biegasa na fortepianie, Beczała rozpoczął od wzruszającej, rzadko pojawiającej się na polskich scenach arii „Quando le sere al placido” z „Luizy Miller” Verdiego. Z wykonanego kolejno, poetyckiego monologu tytułowego bohatera opery „Andera Chenier” Umberto Giordano – „Un dì, all’azzurro spazio”, śpiewak płynnie przeszedł w repertuar francuskojęzyczny. Arię Don José „La fleur que tu m’avais jetée” artysta zadedykował swojej żonie Katarzynie. Towarzyszy mu ona przez cały okres jego kariery i jest dla niego bezcennym wsparciem. Zaś „Arię z kurantem” ze „Strasznego dworu” Moniuszki, Beczała skierował do swojej matki, Janiny.

Zaskoczeniem okazał się jeden z bisów – pieśń Sergiusza Rachmaninowa „Wiosenne wody”, wykonana w oryginalnej, rosyjskiej wersji językowej. „Zaśpiewam dziś w niepopularnym języku”, wyznał śpiewak, zapowiadając utwór. „Należy jednak pamiętać, że jest to przede wszystkim język Puszkina, Czajkowskiego, Rachmaninowa, a nie Putina” – argumentował, odnosząc się do panujących od kilku miesięcy sankcji na rosyjską kulturę, w tym kompozytorów. Zgromadzona publiczność z zapartym tchem i w absolutnym skupieniu wysłuchała tej przepełnionej nadzieją, czarownej pieśni w wykonaniu tenora i nagrodziła go gromkimi brawami.

Po uroczystym odśpiewaniu przez chór hymnu „Gaudeamus igitur”, laudację wygłosił profesor Jan Ballarin. To właśnie u niego Beczała szlifował swój talent będąc studentem Akademii. Zaś tytuł Doktora Honoris Causa, śpiewak odebrał z rąk prof. dr hab. Ewy Biegas, Dziekana Wydziału Wokalno-Aktorskiego.

Aula wypełniona była po brzegi nie tylko pracownikami akademickimi, lecz także koleżankami i kolegami artysty z okresu studiów, przyjaciółmi, członkami rodziny. Także wielbicielami jego talentu oraz artystami z teatrów operowych i filharmonii z całej Polski. Jak podkreślił Beczała podczas swojego krótkiego przemówienia, „To jest piękny zawód – zawód muzyka, zawód artysty. Ostatnio ktoś bardzo mądry powiedział: szczęśliwy ten, który kocha to co robi, ponieważ nie przepracuje ani jednego dnia w życiu.”

Krytycy zgodnie podkreślają nowoczesność produkcji. Australijski reżyser, Simon Stone, stworzył bowiem spektakl anty-wiktoriański. Akcja rozgrywa się współcześnie, w umierającym postindustrialnym amerykańskim mieście, którego preferencje wyborcze tak fascynowały świat przez ostatnie sześć czy siedem lat. W „Łucji” w Met nowoczesna kobieta się rozpada – pisze na łamach „The New York Times” Zachary Woolfe. Jest motel, lombard, sklepy monopolowe i drogerie, minimarket, stacja uzdatniania wody, kilka zdezelowanych samochodów. To „pustynia”, jak to określił Stone, „wolnorynkowego kapitalizmu”. Nie ma nic wiktoriańskiego, nic malowniczego. A jednak, jak stwierdza dalej recenzent, z pewnością słuszne było powierzenie dzieła Stone’owi, 37-letniemu australijskiemu reżyserowi, który specjalizuje się w przedstawianiu zdesperowanych kobiet w produkcjach teatralnych, takich jak „Yerma” i „Medea”.

Nie wszyscy krytycy chwalą jednak inscenizację. Reżyser Simon Stone widzi paralelę do historii Łucji w ekonomicznie zapomnianym obszarze współczesnej Ameryki, gdzie robotnicy z klasy średniej czują się opuszczeni i bezradni. Mężczyźni uciekają się do przemocy i maltretowania, a ofiarami często stają się kobiety. Szaleństwo Łucji jest tu oczywiste, ponieważ jest narkomanką, która desperacko chce uciec ze swojego małego miasteczka ze swoim chłopakiem Edgardo. Założenie reżysera, że publiczność „ zachwyci się tym, jak blisko ich własnych doświadczeń lub ich współobywateli może być grand opera”, jest z pewnością godne podziwu. Jego produkcja niestety nie spełnia oczekiwań. W dobrze zaplanowanej, ale źle zrealizowanej realizacji Łucja, w białej sukni ślubnej przesiąkniętej krwią, przypomina sceny z horroru „Carrie” – pisze Ako Imamura na portalu Batchtrack.

Rozbieżne oceny krytyków tylko wzmagają zainteresowanie spektaklem. Pamiętajmy, że Metropolitan specjalizuje się w wystawianiu tradycyjnych, pełnych przepychu inscenizacjach. Niemniej reżyser został zaproszony do zrealizowania w Met kolejnej produkcji. Będzie to „Innocence” („Niewinność”) fińskiego kompozytora Kaija Saariaho.

Natomiast recenzenci zgodnie wychwalają warstwę muzyczną i wokalną. Zwłaszcza trzech protagonistów: Nadine Sierra (Łucja), Javiera Camarenę (Edgar) i Artura Rucińskiego (Henryk). Ruciński, który wygląda w tej produkcji jak przestępca i ma dużo tatuaży powalił teatr mocnym i porywającym śpiewem (Batchtrack). Polski baryton udowodnił, że Metropolitan Opera może mieć nową gwiazdę. (…) Dwa ogniste wersety jego cabaletty, zakończone bardzo długo trzymanym, płonącym wysokim tonem, wywołały pierwszą porywającą owację spektaklu – relacjonuje Cristoph Corwin w The Observer. Orkiestrę prowadzić będzie Riccardo Frizza.

Warto przekonać się, jak nowatorska, w sensie poszukiwań nowych znaczeń uniwersalnego arcydzieła jest nowojorska produkcja. Spektakl transmitowany będzie na żywo. Będzie też dostępny później w sekcji „On Demand” na stronie Metropolitan Opera.

„Weselem Figara” po „Don Giovannim” i “Così fan tutte” Opera Wrocławska dopełnia tryptyk słynnego duetu Wolfgang Amadeus Mozart – Lorenzo Da Ponte. Za wszystkie trzy produkcje odpowiada ten sam sztab realizatorów, pod wodzą brazylijskiego reżysera, André Hellera-Lopesa. Będzie to jego czwarta produkcja w Polsce.

Heller-Lopes to jeden z najbardziej aktywnych reżyserów operowych w Ameryce Łacińskiej. Ma na swoim koncie spektakle wyreżyserowane w Brazylii, Argentynie, Urugwaju, Portugalii, Polsce, Austrii, Wielkiej Brytanii i w Stanach Zjednoczonych. Artysta kształcił się w prestiżowym San Francisco Merola Opera Programme (2001) i Young Artist Programme w Covent Garden (2003–2005). Jest trzykrotnym zwycięzcą Nagrody im. Carlosa Gomesa (2009, 2010, 2011) dla najlepszego reżysera operowego w Brazylii. Otrzymał też wyróżnienie przyznawane przez Argentyńskie Stowarzyszenie Krytyków Muzycznych dla najlepszej inscenizacji 2015 roku. Pracował jako dyrektor artystyczny w Teatro Municipal w Rio de Janeiro, miejski koordynator ds. opery dla Rio de Janeiro, dyrektor ds. obsadowych w Orquestra Sinfônica Brasileira oraz koordynator artystyczny programu Jovens Intérpretes w Teatro Nacional de São Carlos w Lizbonie. Od 1996 roku wykłada reżyserię i historię opery na Wydziale Wokalnym Federalnego Uniwersytetu Muzycznego w Rio de Janeiro.

Scenografię „Wesela Figara” przygotowuje Renato Theobaldo. Za stroje odpowiedzialna będzie Sofía Di Nunzio, argentyńska kostiumografka związana z operą, telewizją i filmem, współpracująca z wieloma teatrami operowymi w Ameryce Łacińskiej. Gonzalo Córdova zajmie się reżyserią świateł. Autorem choreografii jest artysta baletu Opery Wrocławskiej, Łukasz Ożga.

Dwie obsady spektaklu składają się zarówno z doświadczonych artystów, jak też młodszych śpiewaków, którzy rozwijają skrzydła i doskonalą swoje umiejętności pod okiem zaproszonych mistrzów. W roli Hrabiego wystąpią Lukáš Bařák i Adam Kutny. Hrabiną będzie Gabriella Pace i Kamila Dutkowska, w parę nowożeńców wcielą się Krzysztof Bączyk i Hanna Sosnowska-Bill, na zmianę z Pawłem Horodyskim i Aleksandrą Łaską. Cherubina zaśpiewają Aleksandra Opała i Zuzanna Nalewajek, a Marcelinę Barbara Bagińska i Dorota Dutkowska. Dariusz Machej i Arkadiusz Jakus wystąpią w roli Bartolo.

Premiera i nieoficjalne rozpoczęcie sezonu weselnego nastąpi we Wrocławiu 20 i 21 maja, a muzycznie poprowadzi ją Bassem Akiki, Dyrektor Muzyczny Opery Wrocławskiej. W tym sezonie odbędzie się sześć przedstawień, także 22, 27, 28 i 29 maja.

Plakat autorstwa Alicji Michalak, studentki Katedry Projektowania Graficznego, jest wynikiem współpracy Opery Wrocławskiej z Akademią Sztuk Plastycznych we Wrocławiu. Zwycięska praca została wyłoniona na drodze konkursu, na który wpłynęło aż 35 różnorodnych, niepowtarzalnych propozycji przygotowanych przez 15 artystów.